Dr. Elias Jan Arteen: Gazze Soykırımının Sağ Kalan Bir Tanığı

Tüm insani değerleri ayaklar altına alan, yasa ve kuraları ortadan kaldıran, Filistinlileri insanlıktan çıkaran, sistemli biçimde Filistin etnik yapısına soykırım uygulayan İsrail’in bu büyük zalimliği insanlığın vicdanını kanatmaktadır. Öte yandan kendilerini dünyanın sahibi ve efendisi olarak gören ancak gerçekte insanlıklarını ve duyarlılıklarını tamamen yitirmiş olan büyük devletlerin yönetici ve elitleri ise bu gaddarlığı desteklemeye devam etmektedir. Bu koşullara rağmen Gazzeli doktorlar bu zulmün önünde tüm güçleriyle durmaya devam etmektedirler. İşte bunlarda biri olan Dr. Elias’ın hikayesi:

Kitaplardan öğrenebileceğiniz birçok şey vardır ama öğreneceğiniz en önemli şeyler kitapların ötesindedir. Dürüstlük, fedakârlık, profesyonellik ve bilgiyi hayata geçirme erdemi… Gazze denilen bu küçük şehirde, bunların hepsi Dr. Elias Jan Arteen’den öğrenilebilir. Kendisi aynı zamanda Gazze Azhar Üniversitesi Filistin Tıp Fakültesi bünyesindeki cerrahlardan biridir.

Dr. Elias Jan Arteen, Mısır kökenli Filistinli bir cerrahtır. Gazze’de Mısırlı bir baba ve Filistinli bir annenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babası Dr. Jan Arteen son yüzyılda Gazze’nin ileri gelen cerrahlarından biridir, annesi ise Gazze’nin saygın Hristiyan ailelerinden biri olan Saba ailesinden gelmektedir. Dr. Elias, başarısı ve yetenekleri ile okulunun en iyi öğrencilerden biri olarak öne çıkmıştır. Tıp lisansını, Mısır’da bulunan Kahire Üniversitesi’nden 1985 yılında almıştır. Ardından 1989 yılında yüksek lisansını tamamlamıştır. Dr. Elias, kolorektal cerrahi alanındaki uzmanlığını İngiltere Kraliyet Cerrahlar Koleji’nden 1993 yılında almıştır. Kendisi ayrıca İrlanda’da bulunan Waterford Üniversite Hastanesi ve Portlaoise, Midland Bölge Hastanesi’nde çalışmıştır.

Gazze’ye dönüşüyle birlikte Dr. Elias, Şifa Hastanesi, El-Ehli Arap, Nasr Hastanesi ve Han Yunus’taki Avrupa Gazze Hastanesi dâhil olmak üzere çeşitli hastanelerde genel cerrah olarak görev yapmış, bu hastanelerden bazılarında Cerrahi Departmanı Başkanı olarak bulunmuştur. Son olarak, Gazze’deki El-Kuds Hastanesi’nde Cerrahi Bölüm Başkanı olarak, Gazze soykırımı süreci dâhil olmak üzere görev yapmıştır. Akademik kariyerine 2010 yılında Gazze’deki Azhar Üniversitesi’nde Cerrahi Anabilim Dalı’nda Yardımcı Doçent olarak başlayan Dr. Arteen, aynı fakültede klinik dönemden sorumlu Tıp Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevini de üstlenmiştir. Tüm fakülte öğrencileri ve mezunları için cerrahi ve anatomi derslerinde fevkalade ve unutulmaz bir öğretmen olmuştur. Ders materyalini dersin son dakikasına kadar çok ilginç bir şekilde aktarmaya çalışmıştır. Dr. Elias, zaman içinde kliniğine ve operasyonlarına incelemek ve öğrenmek için gelen öğrencilere karşı hep hoşgörülü olmuştur.

Dr. Arteen öğrencileriyle birlikte

Savaşın başlangıcında Dr. Elias, Gazze’deki Kızılay’a bağlı El-Kuds Hastanesi’nde tam zamanlı görev yapmakta olup, hastanedeki çeşitli kurtarma ekiplerinin yönetim ve denetimini üstlenmiş; farklı türdeki yaralıların tedavi süreçlerini koordine etmiştir. 12 Kasım 2023’te yani hastane İsrail kuşatmasının yedinci, iletişim kesilmesinin beşinci gününe geldiğinde PRCS hastanenin yakıt ve elektrik kıtlığına bağlı olarak tamamen servis dışı kaldığını ilan etti. Hastane; elektrik, tıbbi malzeme, yemek ve su kıtlığı içerisinde bulunduğundan hastane personeli yaralılara karşı sağlayabilecekleri en iyi hizmeti sunmaya çalıştılar. Hastanenin servis dışı kaldığının ilan edilmesinden önce de İsrail tarafından hastaneye karşı tekrarlayan saldırılar gerçekleşiyordu. Bu doğrultuda, Dr. Elias, İsrail güçlerinin tehditleri nedeniyle kendi evine ulaşması mümkün olmadığından, daha güvenli olabileceğini düşündüğü Porphorius Kilisesi’ne sığınmak zorunda kaldı.

Aziz Porphyrius Kilisesi (saldırıdan önce)         Aziz Porphyrius Kilisesi (saldırıdan sonra)

Mısır vatandaşlığı olduğundan dolayı Dr. Elias savaşın başından beri Gazze’yi terk etme imkanına sahipti. Ancak o, bunu tercih etmediği gibi İsrail tarafından verilen tahliye emirleri ve zorla yerinden etme girişimlerine rağmen Gazze’de kalmaya devam etti. Hatta, Gazze’deki tüm Hristiyanlarla birlikte Dr. Elias, kentin merkezinde, El-Ahli Arap Hastanesi’nin bulunduğu mahallede yer alan ve Gazze’nin en eski ibadethanelerinden biri olan Aziz Porphyrius Kilisesi’nde kalmaya devam etti. Yunan Ortodoks mezhebine ait bu kilise, savaş sırasında sığınak olarak tercih edilmiştir. Burada özellikle vurgulanması gereken bir diğer husus ise, Gazze’de onlarca yıldır Müslümanlar ile Hristiyanlar arasında güçlü bir toplumsal uyum ve karşılıklı iş birliği kültürünün var olmasıdır. 16 Ekim 2023 tarihinde, İsrail söz konusu kiliseyi ilk kez bir hava saldırısıyla hedef almış; bu saldırı sonucunda, aralarında 35 yaşındaki tanınmış diş hekimi Dr. Süleyman Tarazi’nin de bulunduğu 18 sivil hayatını kaybetmiş, eşi ve üç yaşındaki oğlu ise yaralanmıştır. Saldırı anında, kilise Müslüman ve Hristiyanlardan oluşan 450’den fazla sivilin sığındığı son durak konumundaydı.

Aralık 2023’e gelindiğinde bu kiliseye yapılan tek saldırı değildi. İsrail yaşlı insanlara doğrudan rastgele ateş açmaya başladı. Dr. Elias oradaki yaralı insanlara yardım etmeye çalışıyordu. Bu sırada silahların direkt hedefi oldu, göğsünden ve kolundan vurulmuştu. Dr. Elias, herhangi bir tıbbi malzeme veya anestezi olmadan kurşunu kendi başına çıkarmaya çalıştı. Nitekim bir tanesini çıkarmayı başardı. Daha sonra hastaneye nakledildi. Birkaç aylık metanet ve direncin sonucunda Dr. Elias yaralanmasından aylar sonra ve Refah geçidinin kapanmasından hemen önce Mısır’a geçiş yaptı. Kendisi şu anda Mısır’da bulunuyor ve Kahire’deki Mısır’a soykırımdan gelen Filistinli yaralı ve hastalara hizmet veren Filistin Hastanesinde çalışmaya devam etmektedir.

İntern Dr. Nour Abu Aqlain ve Gazeteci-Yazar Mustafa Ekici’ye katkılarından dolayı teşekkür ederim.

Prof. Dr. Orhan Alimoğlu

İstanbul Medeniyet Üniversitesi