Orta Doğu'da Sorunlar

Orta Doğu birçok çatışmaların merkezidir. Suriye iç savaşı, ABD'nin Irak'a müdahalesi, Irak'taki istikrarsızlık, Yemen'deki çatışmalar, Lübnan'daki siyasi gerginlikler, İsrail'in Gazze'ye yaptığı insanlık dışı saldırılar ve katliamlar. Bölgede ciddi insani, siyasi ve güvenlik krizlerine yol açmıştır. Ayrıca Orta Doğu ülkeleri ile ABD arasında da sorunlar devam etmektedir. Bu sorunlara ilave olarak bölge ülkeleri arasında da sorunlar mevcuttur. Bölge ülkeleri kendi aralarındaki sorunları bir araya gelerek çözemedikleri için başta ABD olmak üzere emperyalist güçler bölgede rahat hareket ediyor. Var olan sorunları gündemde canlı tutarken yeni sorunlar da yaratıyorlar.

ABD ve emperyal güçler bölgeden ayrılmadığı sürece de bölgeye huzur gelmeyecek, akan kan ve gözyaşı da dinmeyecektir. Bu nedenle bölge ülkeleri bir araya gelerek aralarındaki sorunları kendileri çözmelidir. İstihbarat, harekât, eğitim, ticaret ve lojistik alanda iş birliği yapacak komisyonlar oluşturmalıdırlar.

ABD'nin Orta Doğu'da hayati çıkarları vardır. ABD bu çıkarlarını korumak için çoğu zaman tek taraflı davranmış, kendi menfaatlerine uygun politikalar uygulamıştır ve tek taraflı davranmış, uygulamaya da devam etmektedir. ABD'nin bu tutumu nedeniyle ABD ile bölge ülkeleri arasında gerginlikler yaşanmıştır ve yaşamaya devam etmektedir. ABD'nin Orta Doğu'da sağlıklı bir dış politika izleyememesinin en önemli nedeni ABD'de bulunan İsrail lobisidir. İsrail lobisi, ABD'nin iç ve dış politikasında çok etkilidir. İsrail lobisinin etkisi nedeniyle ABD, Orta Doğu'da sağlıklı bir strateji geliştirememiştir. İlişkilerin düzelmesi için ABD'nin Arapların ve Müslümanların sorunlarına önem verdiğini göstermesi, bu konuda samimi olması, bir gün bölge ülkelerinin güvenini kazanması ve İsrail yanlısı tutumundan vazgeçilmesi gerekir. ABD'nin başka alternatifi yoktur. ABD'nin kazan kazan stratejisini ön plana çıkaran bir politika izlemesi, taraflar arasındaki sorunların çözümüne daha rasyonel bir katkı sağlayacaktır.

Filistin Sorunu

Bölgede çözülmesi gereken en önemli sorun Filistin sorunudur. İsrail'in insanlık dışı ağır saldırıları nedeniyle büyük bir yıkım ve insanlık dramı yaşanmıştır ve halen de yaşanmaya devam etmektedir. İsrail, ABD'nin sınırsız desteği nedeni ile Gazze'de katliamlarına devam etmektedir. Trump'ın Gazze için açıkladığı insanlık dışı planın uygulanması mümkün değildir. Gazze halkı yaşadığı insanlık dışı zulme rağmen evini, toprağını, vatanını terk etmemiştir ve etmeyecektir. Vatanlarını korumak için savaşmaya devam edeceklerdir. Trump'ın amacı İsrail'i Doğu Akdeniz'de önemli bir merkez haline getirmektir.

Kahire'de Arap Birliği toplandı. Trump'ın emperyalist planına karşı çıktı ve Kahire Planı’nı açıkladı. Türkiye, Kahire Planı’nı desteklediğini açıkladı. İngiltere, Fransa, Almanya ve İtalya Dışişleri Bakanları da ortak bir açıklama yaparak Arap Birliği'nin hazırladığı Kahire Planı'na destek verdiler. Planın özü, Gazze'nin imarını ve Filistinliler tarafından yönetilmesini içeriyor.

Yüzyıldır devam eden bu sorunun çözümü 1967 sınırlarıyla başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulmasıdır. Bağımsız bir Filistin Devleti kurulmadığı sürece bu sorun çözülmeyecektir. Trump ve yönetimi bu gerçeği kabul etmelidir ve İsrail’e verdiği sınırsız destekten de vazgeçmelidir. ABD ve Avrupa arasındaki çekişmenin yarattığı konjonktür, iki devletli çözümü kolaylaştıracaktır diye değerlendiriyorum.