ABD ve Venezuela İlişkileri

Venezuela, Güney Amerika’da yer alan bir ülkedir. Kuzeyinde Karayip Denizi, güneyinde Brezilya; doğusunda Guyana ve batısında Kolombiya bulunmaktadır. Yüz ölçümü 916 bin km², nüfusu 30 bin civarındadır. Venezuela, ABD’nin ilgi alanında bulunan Panama Kanalı’nı kontrol eden bölgede bulunması nedeniyle stratejik önemini artırmaktadır. Venezuela, İspanyollardan bağımsızlığını 1821 tarihinde Simon Bolivar liderliğinde kazanmıştır. Gönüllü bir milis yapılanması vardır. Seferberlik ilanı ile 8 milyona çıkabilmektedir. Muharip kara, deniz ve hava kuvvetlerine sahiptir.

ABD yönetici eliti ile Latin Amerika ve Karayip halkları arasında devam eden baskı ve ilhak girişimleri vardır. ABD Devlet Başkanı James Monroe doktrinine göre Amerika kıtasının Alaska’dan Patagonya’ya kadar olan bölgenin tamamının ABD kontrolünde olması gereklidir. ABD, daha kuruluşunun ilk günlerinden itibaren Amerika kıtasının tamamını kendi bünyesine katma planları yapmıştır. Günümüzde de bu stratejisini devam ettirmektedir. ABD, Güney Amerika’da tüm bağımsız ve ilerici hükûmetlere karşı her türlü istikrarsızlık eylemlerine örtülü ve açık destek vermiştir. ABD, Venezuela’yı kendi ulusal güvenliğine karşı sıra dışı bir tehdit olarak görmektedir. ABD, tüm kıtada ABD yanlısı siyasi partilerin yönetime gelmesi için finansal destek vermektedir.

Donald Trump ilk başkanlık görevine geldiği zaman Monroe doktrininin geçerli olduğunu açıklamıştı. ABD, Venezuela, Küba, Nikaragua, Bolivya veya başka bir ülkenin Rusya, Çin ve s. gibi ülkelere ekonomik ve ticari ilişki kurmasından rahatsız oluyor.

ABD, kendisinden başka bir ülkenin Amerika kıtasında güçlenmesini istemiyor. Bu nedenle bu ülkenin iç işlerine karışmayı kendisine bir hak olarak görüyor.

Venezuela, Amerika kıtasının tam ortasında yer almasına rağmen dünyanın en büyük doğal kaynak rezervlerinin üzerinde bulunuyor. Dünyanın en büyük petrol rezervlerinden tutun da doğal gaz, altın, demir, elmas, boksit, ekzotik taşlar gibi nadir minerallere sahip, ayrıca çok ciddi tatlı su kaynağı rezervlerine de sahiptir. Venezuela’nın stratejik konumu da çok önemli. Bolivarcı devrimin yönetime gelmesi ile birlikte ülkenin tüm zenginliklerinin Kuzey Amerikalı zenginlere değil Venezuela halkının hizmetine sunulması ABD’yi çok rahatsız etmektedir.

Bugün jeopolitik düzlemde değerlendirildiğinde her geçen yıl hegemonyasını yitirmekte olan ABD için Latin Amerika’yı tekrardan kontrol altına almak hayati önem taşıyor. ABD kendisini bölgenin süper gücü, Amerika kıtasını da kendi adası olarak görüyor. Bu nedenle kendi çıkarlarına ters düşen yönetimleri iktidardan uzaklaştırmayı kendisine görev biliyor; Afganistan, Irak, Libya ve Suriye’de olduğu gibi (ancak buralarda da başarılı olduğunu söyleyemeyiz).

Chavez’in 2013 yılında hayatını kaybetmesinden sonra halefi olarak gösterdiği Maduro ise yapılan seçimleri kazandı. Bu durum eski döneme dönülmesini arzu edenlere hayal kırıklığı yarattı. ABD ile Venezuela arasındaki asıl sorun özellikle Chavez döneminden itibaren Venezuela’nın ABD’nin belirlediği çizgiden sapmasıdır. ABD’nin amacı Maduro’yu iktidardan almak, yerine ABD’nin istediklerini yapacak bir yönetimi iş başına getirmektir.