“Put-in” Ne Demek?

“Put in” İngilizce dilinde bir fiil edat olarak kullanılır. Yani bazı belli edatlarla birlikte kullanılır. Macmillan[1] sözlüğüne göre “put” fiili  “in” edatı ile birlikte kullanıldığında sekiz değişik anlama gelebilmektedir. Ama ne tesadüf ki Rusya Devlet Başkanı Putin, hem Türkiye ile birlikte hem de Türkiye’ye rağmen uyguladığı politikalar “Put in" kelimesinin anlamında gizlenmiş sanki. Zaten kendileri de Rus gizli servisinden Rusya Devlet Başkanlığına yükselmiş biri.

Macmillian Sözlüğündeki Put-in kelimesinin anlamına baktığımızda Putin siyasetini örnekleriyle bütün anlamıyla tam olarak açıklayabilmekte olduğunu görebiliriz. Kelimenin sözlük anlamı ve bu anlamın Putin siyasetine uyarlanmasını sırayla şöyle aktarabiliriz.

1- Bir şey yapmak için belirli bir zaman harcamak veya bir şey yapmak için belirli bir çaba sarf etmek. 

Portakal devrimi sonrası Avrupa ve ABD’ye yaslanmak isteyen Ukrayna’nın ekonomik krizini fırsat bilerek ya da bahane ederek bu ülkeye sattığı doğal gazın fiyatıyla adeta oynayarak Kırım’ı ilhak edip Karadeniz tamam dedi.

2- Kullanılacağı yere ekipmanlarını yerleştirmek ve kullanıma hazır hale getirmek

Bugünkü Suriye’de yaşanan iç savaşta kullanılmak amacıyla;  Rus toprakları dışında en büyük Rus elektronik 'gizli dinleme servisi' 2012 yılında Lazkiye’de kurulmuş olduğunu söyleyebiliriz.[2]  Rusların Buk-M2 ve (aynı zamanda SA-22 olarak da bilinir) Pantsir-S1 mobil füze fırlatma ve radar sistemlerini Suriye hükümetine teslim ettiğini bazı batılı uzmanlar tarafından yazılı basına açıklanmıştır. Suriyeliler kapasite olarak bu ekipmanları kullanma yeteneğine haiz değilken, Ruslar mürettebat desteği ile yardımcı olmuşlar ve 30 Eylül 2015 tarihinde Rusya hükümeti karşı militan gruplara karşı (Esad yönetimini istemeyen Suriye’nin kendi halkına karşı)  hava saldırıları yapmak için Beşşar Esad'ın devlet desteği ile Suriye İç Savaşı'nda askeri müdahaleye başladı. [3]

3- Resmi bir talepte bulunmak, talep etmek, teklif vermek vb.

Türkiye’nin uzun yıllar tartışıp bir türlü kuramadığı nükleer santral projesinde 12 Mayıs 2010’da Mersin Akkuyu’da VVER-1200 reaktörlü dört güç ünitesine sahip, toplam 4800 MW kurulu güç kapasiteli Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin inşa edilmesini Rusya Hükümeti adına Putin imzaladı. Santralin inşası devam etmektedir. Ayrıca 1 Aralık 2014 tarihinde Avrupa Birliği tarafından Kırım olayı nedeniyle kabul edilmeyen “Güney Akım Projesi”  yerine Putin Türk Akım projesi teklifini Türkiye’ye yaptı. Projenin başlangıç kapasitesi 63 milyar metre küp doğal gaz hattı olarak tasarlansa da 15,75 metre küpü bize ait olmak üzere toplam 31.5 milyar metre küplük hattı Yunanistan sınırına kadar tamam gibi.

4- Konuşan birini kesintiye uğratan bir şey söylemek

2017 yılında Putin ile birlikte yürümek isteyen Beşşar Esad’ın kolundan çekilerek durdurulması. Rus lider, kırmızı halıda yürürken Putin’e eşlik etmek isteyen Esad, Rus komutanlar tarafından kolundan tutularak durduruldu. Suriye ile ilgili tüm görüşmeleri ve anlaşmaları Esad yerine Putin gerçekleştirmektedir.

5- Bir işletmeye veya bir hesaba para yatırmak

BP 2019 dünya enerji verilerine göre 197 trilyon metre küp doğal gaz rezervlerinin beşte biri 40 trilyonun metre küp gazın üzerinde oturan Rusya, 75 trilyon metre küp daz rezervine sahip Orta Doğu gazının da önemli güzergâhı sayılan Suriye hattını da tutmak istiyor. Doğu Akdeniz gazının Suriye deniz yetki sınırlamasında da söz sahibi olmak istiyor.

6- Bir ülkeyi yönetmek için bir politikacıyı parlamentoya veya siyasi partiye seçmek

Putin kariyerinde siyasi bir görev üstlenmeyen ve Vergi Denetim Dairesi’nin başkanlığını yapan Mişustin, Medvedev’den boşalan göreve getirdi.

7-Birine veya birisine güvenliğiniz için güveniniz veya sorumluluğunuz gibi bir şey vermek

Rusya'da iki kez art arda başkan seçilmesinin ardından Putin, anayasanın iki dönemden daha fazla başkanlık yapılmasına müsaade etmemesi nedeniyle 2008-2012'de başbakanlık görevini üstlenmişti. Rus lider, siyasi hayatında toplam dört dönem devlet başkanlığı yapmış oldu. Görev süresi 2024'te sona erecek Putin'in ya kurumlar üstü bir konumda "Devlet Konseyi Başkanı" ya da "güçlü bir başbakan" olarak ülkeyi yönetmeyi sürdüreceği tahmin ediliyor.

8- Limana girmek

Putin’in çantasında Kuzey Kıbrıs Mersin limanını kullanma talebi olduğu son günlerde basına sızdı. Bu arada 2015 yılında Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiadis'in Kıbrıs limanlarının Rus askeri gemilerinin kullanımına açılması konusunda anlaşma imzaladığını da hatırlamak gerekir.

Görüldüğü üzere, hem kendi ülkesinde hem de bölge siyasetinde çıkarlarını başka küresel güçler gibi dolaylı ve gizli bir yöntem tercih etmeden doğrudan ve aleni bir şekilde gerçekleştiren Putin; AB ve ABD yaptırımlarını önemsemeden Ukrayna’nın Kırımını ilhak etti. Şimdi de Suriye’de göstermelik Başkan Beşşar Esad’ı himayesi altına alarak Suriye’yi Suriyelilerden arındırarak yani vatanlarından kopararak havada ve karada Esad’ı savunuyor. Avrupa ülkeleri ve Türkiye için büyük bir göç sorununa neden olan Putin kendi ülkesi Rusya için hiçbir göç sorunu yaşatmıyor ve hiçbir sorumluluğu yokmuş gibi davranabiliyor.

Putin’in Esad Suriye’sini yönetme ve idare etme yetkisi var fakat göç dâhil hiçbir sorumluğu yok…

[1] https://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/put-in

[2] Julan Borger (23 Aralık 2012). "Russian military presence in Syria poses challenge to US-led intervention". The Guardian. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.

[3] Rusya Suriye İlişkileri, https://tr.wikipedia.org/wiki/Rusya-Suriye_ili%C5%9Fkileri