جهان و پیش‌بینی‌های سال ۲۰۲۵-Analiz

در این مقاله سعی خواهیم نمود تا پیش‌بینی‌های خود را درباره تحولات و اتفاقاتی که ممکن است در سال 2025 در جهان رخ دهد، خلاصه کنیم.

در سال ۲۰۲۴ چه اتفاقاتی افتاد؟

یکی از بهترین خبرهای سال ۲۰۲۴ آزادی سوریه از دیکتاتوری ۶۱ ساله حزب بعث بود که طی ۱۳ سال گذشته در بحران شدیدی گرفتار شده بود. این آزادی تنها در ۱۱ روز و با عملیات آغازشده، در دسامبر محقق گردید. پایان بحران سومالی و اتیوپی و توافق با میانجیگری ترکیه، خاتمه درگیری‌های چندین ساله میان دولت سودان و یک گروه مسلح با وساطت آنکارا، ایجاد ثبات در لیبی، و عادی‌سازی روابط میان ترکیه و مصر از تحولات بسیار مهم بودند. همچنین بیرون راندن اشغالگران اروپایی از کشورهای غرب آفریقا مانند بورکینافاسو، نیجر، ساحل عاج، مالی، چاد، و سنگال نیز گامی چشمگیر در جهت آزادی قاره سیاه به شمار می‌رود.

دیگر چه رخ داد؟

در سال ۲۰۲۴ شاهد تضعیف قدرت و اعتبار ایالات متحده و کشورهای اروپایی بودیم. همچنین روابط میان این دو قاره نیز دچار فرسایش شد و بحران اعتماد بیشتر به چشم می خورد. اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل ماکرون، که گفت: «اروپا دیگر نمی‌تواند امنیت خود را به دیگر قدرت‌ها واگذار کند. جنگ اوکراین و تحولات خاورمیانه نیاز به بیداری اروپا را نشان می‌دهد»، بی‌اعتمادی به آمریکا را آشکار ساخت.

در سومین سال جنگ اوکراین، روسیه نیز به شدت تضعیف شد، به طوری که برای جبران ناکامی‌های خود به دنبال دریافت نیروهای نظامی از کره شمالی رفت. سقوط بشار اسد، که مورد حمایت مسکو بود، روسیه را مجبور به خروج نیروهایش از سوریه کرد.

در سال ۲۰۲۵ چه اتفاقاتی ممکن است رخ دهد؟

ایالات متحده آمریکا

سال ۲۰۲۴ برای آمریکا سال انتخابات بود. تلاش برای ترور دونالد ترامپ او را بیش از پیش به دشمن سرسخت دولت پنهان تبدیل کرد. ترامپ اکنون برای انتقام آماده شده است. او نه تنها برای ریاست جمهوری بلکه برای جنگ با آمریکا آماده شده و چیزی شبیه به کابینه جنگ تشکیل داده است. به نظر می‌رسد ترامپ، هم‌زمان که در داخل کشور با مخالفان خود مبارزه می‌کند، در خارج از کشور به دلایل مختلف با کانادا، دانمارک بر سر گرینلند و پاناما بر سر موضوع کانال آماده درگیری است. با این حال، ترامپ در خارج از مرزها به جای استفاده از سلاح گرم، بیشتر بر ابزارهای اقتصادی، تجاری، گمرکی، مالیاتی، تهدید، باج‌گیری و سیاسی تکیه خواهد کرد.

اما جنگ داخلی احتمالی ترامپ در داخل کشور می‌تواند به یکی از خونین‌ترین تسویه‌حساب‌های تاریخ معاصر آمریکا تبدیل شود. این امر ممکن است پایان سلطه جهانی آمریکا را رقم بزند و در نتیجه جهان تا حدی به آرامش برسد.

سال ۲۰۲۵ همچنین می‌تواند سالی باشد که روابط ایالات متحده با اروپا و اسرائیل به طور جدی مورد بازبینی قرار گیرد. در هر صورت، تضعیف یا حتی قطع این روابط را می‌توان پیش‌بینی کرد.

اتحادیه اروپا

اروپا در سال جاری در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، تکنولوژیکی و استراتژیک دچار ضعف خواهد شد. تخریب روابط فراآتلانتیکی باعث آسیب به یکپارچگی نسبی درونی اروپا، افزایش مناقشات درباره اتحادیه اروپا و تخریب اعتماد میان کشورهای عضو خواهد شد. این روند، تأثیر جهانی اروپای غربی را به پایان خواهد رساند.

روسیه

روسیه در حال تضعیف است. احتمال گسترش و تعمیق روابط مسکو-آنکارا وجود دارد. روابط روسیه با کشورهای اسلامی نیز می‌تواند به سرعت پیشرفت کرده و ساختارمندتر شود. این روند ممکن است موجب نارضایتی برخی از گروه‌ها در داخل روسیه شود.

چین

به احتمال زیاد چین از نظر اقتصادی و رشد به تدریج به حالت رکود نزدیک خواهد شد. تغییر شرایط اشتغال و افزایش دستمزد کارگران می‌تواند موجب کاهش شتاب رشد شود. اگر ایالات متحده از طریق تایوان تلاش‌های خود را برای تضعیف چین افزایش دهد و تنش‌ها بین چین و هند نیز بیشتر شود، پکن با چالش‌های بیشتری روبه‌رو خواهد شد. در این فرآیند، روابط چین با ترکیه و کشورهای مسلمان می‌تواند سریع‌تر گسترش یابد. انتظار می‌رود در سال جاری، چین سیاست‌های نادرست خود علیه مسلمانان، به ویژه ترک‌های اویغور را کنار بگذارد و شرایط به وضعیت عادی بازگردد.

هند

حزب ملی‌گرای BJP، که مشابه حزب بعث رفتار می‌کند، باید تحولات جهانی را به‌درستی تحلیل کرده و سیاست‌های خود را در جهت مثبت تغییر دهد. در غیر این صورت، دهلی‌نو باید درک کند که با اعتماد به آمریکا، حمایت از اسرائیل، و پشتیبانی از یونان، ارمنستان و ایران به جایی نخواهد رسید.

کره جنوبی

در کره جنوبی کودتای نظامیان طرفدار آمریکا که با همراهی رئیس‌جمهور کشور انجام شد، ناکام ماند، اما زخم و فضای بی‌اعتمادی ناشی از این بحران همچنان باقی مانده است. این موضوع در سال ۲۰۲۵ نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، تغییر موازنه قدرت جهانی ممکن است کره جنوبی را از مدار ایالات متحده دور کرده و پیوستن به ائتلاف‌های منطقه‌ای دیگر، به‌ویژه سازمان کشورهای ترک، را به گزینه‌ای امن و سودمند تبدیل کند.

ایران

بدون شک یکی از بزرگ‌ترین بازندگان سال ۲۰۲۵ ایران خواهد بود. سیاست توسعه‌طلبی فارس تحت پوشش هلال شیعی، که برای غرب و اسرائیل آرامش به ارمغان آورده بود، به‌کلی شکست خورده است. امروز ایران تقریباً در عراق، سوریه، لبنان، یمن و افغانستان هیچ تأثیری ندارد. این کشور از هر طرف محاصره شده است. در داخل، حکومت دست‌کم به دو بخش و مردم به حداقل چهار گروه تقسیم شده‌اند.

در سال 2025، رژیم ایران ممکن است از درون سرنگون شود یا با وقوع هرج‌ومرج فروبپاشد. سقوط رژیم قطعی به نظر می‌رسد، اما چگونگی این سقوط بستگی به رفتار سپاه پاسداران دارد. این سقوط می‌تواند به‌صورت مسالمت‌آمیز انجام شود یا به یک هرج‌ومرج خونین منجر شود. با این حال، شرایط کنونی بیشتر سناریوی دوم را نشان می‌دهد.

اسرائیل

یکی از بازندگان قطعی سال ۲۰۲۵ به احتمال زیاد اسرائیل خواهد بود. انتظار می‌رود فلسطین در این سال با پیروزی قاطع به آزادی دست یابد. ممکن است سال ۲۰۲۵ آخرین سال عمر رژیم نسل‌کش اسرائیل باشد. احتمالا اسرائیل از درون و بیرون و از جاهایی که هرگز انتظارش را نداشت، ضربات سختی دریافت کند. این روند پایان «دولت پروژه‌ای» نسل‌کش را رقم خواهد زد. خوش‌بینانه‌ترین سناریو برای اسرائیل در سال ۲۰۲۵ این است که به‌طور کامل نابود نشود و به یک دولت‌شهری کوچک در تل‌آویو با امکانات محدود تبدیل گردد. یهودیان و به‌ویژه صهیونیست‌ها به جای مظلومان نسل‌کشی، به عنوان نسل‌کشان شناخته خواهند شد و در سراسر جهان مورد تحقیر، انزجار و بی‌اعتباری قرار خواهند گرفت.

خاورمیانه

سال ۲۰۲۵ می‌تواند سالی باشد که عراق و سوریه به سرعت به ثبات رسیده و قدرتمند شوند. انتظار می‌رود در لبنان، که از فشار ایران رهایی یافته است، پیشرفت‌های چشمگیری حاصل شود. پس از مهار ایران و رفع تهدید اسرائیل، مردم لبنان و اردن نیز به آزادی دست خواهند یافت. سال ۲۰۲۵ برای اردن و لبنان تحولات بسیار مهمی به همراه خواهد داشت.

آفریقا

کشورهای آفریقایی به روند بیرون راندن اشغالگران و استعمارگران غربی ادامه خواهند داد. همچنین ممکن است شاهد شکل‌گیری ائتلاف‌های جدیدی باشیم که مستقل از غرب باشند. احتمال دارد آفریقا به قاره ستاره‌دار قرن بیست و یکم تبدیل شود. انتظار می‌رود تأثیر مثبت ترکیه در آفریقا به سرعت افزایش یابد.

بالکان

رویدادهایی که در اروپا و ایالات متحده رخ می‌دهد، به‌ویژه یونان را تحت تأثیر قرار داده و به بالکان نیز منتقل خواهد شد. این منطقه که شامل کشورهای کوچک زیادی است، برای حفظ ثبات سیاسی و امنیت خود به دنبال گزینه‌های جدید خواهد بود. منطقی‌ترین انتخاب برای بالکان، همگرایی با ترکیه خواهد بود.

قفقاز

در قفقاز نیز ممکن است تحولات مهمی رخ دهد. بازسازی ساختار این منطقه اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. دولت پاشینیان با درک این احتمال، از طریق عادی‌سازی روابط با آذربایجان و ترکیه، ارمنستان را از یک خطر بزرگ دور کرده است.

ترکیه

سازمان کشورهای ترک امسال به نهادی قوی‌تر و ساختارمندتر تبدیل خواهد شد و مانند یک دولت واحد عمل خواهد کرد. این امر باعث ایجاد اعتماد و آرامش در میان تمامی کشورهای ترک، آسیا و جهان خواهد شد.

به نظر می‌رسد مرکز سیاسی و استراتژیک جهان به سمت آسیا منتقل خواهد شد. ترکیه اکنون یک بازیگر جهانی است که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را انکار کند. ترکیه کنترل امنیت انرژی اروپا را به دست گرفته و در این زمینه یک قدرت حاکم محسوب می‌شود. در آینده، قیمت‌گذاری انرژی و مواد معدنی گران‌بها و تدوین استراتژی‌های جهانی در استانبول انجام خواهد شد. با وابستگی انرژی اروپا به ترکیه، قدرت‌های جهانی مانند ایالات متحده، چین، روسیه، و کشورهای صادرکننده انرژی مانند ایران و عربستان سعودی نقش حیاتی ترکیه را به رسمیت خواهند شناخت.

نه تنها در زمینه انرژی، بلکه در امنیت هوایی و مدیریت ترافیک هوایی نیز پیش‌بینی می‌شود که آناتولی نقش برجسته‌ای ایفا کند.

در حالی که توازن قدرت جهانی دوباره در حال شکل‌گیری است، باید با دقت و بدون سهل‌انگاری عمل کنیم، اشتباه نکنیم و از این فرصت بی‌نظیر تاریخی که پیش روی ماست به بهترین شکل استفاده کنیم.

آلپر تان

۱۶ جدی ۱۴۰۳/ ۵ جنوری ۲۰۲۵