Tianjin’de tarihi buluşma
Çin’in ev sahipliğinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Zirvesi, 31 Ağustos 2025’te Tianjin’de başladı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in başkanlığında toplanan zirveye örgütün 10 kalıcı üyesi, 16 gözlemci ve diyalog ortağı ile birlikte toplamda 20’den fazla ülke ve uluslararası örgüt lideri katılıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gibi isimler zirvede öne çıkan liderler arasında yer alıyor.
Zirve, Batı merkezli uluslararası düzene karşı alternatif bir mimari arayışının ve Asya merkezli yeni bir diplomatik hattın güçlendiği bir dönemde gerçekleşmesiyle stratejik önem taşıyor.
Güvenlik ve çok kutupluluk mesajı
Açılış konuşmasında Çin lideri Şi Cinping, ŞİÖ’nün bölgesel barışı korumada “daha büyük sorumluluklar” üstlenmesi gerektiğini vurguladı. Şi, güvenlik ve istikrarın yanı sıra ekonomik kalkınmanın da örgütün temel hedeflerinden biri olduğunu belirterek, üye ülkeler arasında daha sıkı iş birliği ve diyalog çağrısı yaptı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Tianjin’de kırmızı halıyla karşılandı. Putin’in varlığı, Batı tarafından uygulanan diplomatik izolasyona karşı Moskova’ya alternatif bir uluslararası platform sunarken, Çin–Rusya hattının stratejik boyutunu yeniden öne çıkardı.
Çin–Hindistan yakınlaşması
Zirvenin en dikkat çekici gelişmelerinden biri ise Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin uzun bir aradan sonra Çin lideriyle yüz yüze görüşmesi oldu. İki ülke, sınır sorunlarının diyalog yoluyla çözülmesi, uçuşların ve vize işlemlerinin yeniden başlaması gibi somut adımlar üzerinde uzlaştı. Bu görüşme, Çin–Hindistan ilişkilerinde gerginliğin yumuşatılması ve bölgesel istikrara katkı sağlayacak yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
Modi ayrıca Putin ile ikili görüşme yaparak Hindistan’ın bölgesel güç dengelerinde arabuluculuk ve dengeleyici rolünü vurguladı.
Geniş gündem: güvenlikten kalkınmaya
Tianjin’deki zirvenin gündemi son derece geniş bir çerçeveye sahip. Liderler, her şeyden önce bölgesel güvenlik ve istikrarın nasıl güçlendirileceğini tartışıyor. Ortak güvenlik mekanizmalarının etkinliğinin artırılması, sınır ötesi tehditlere karşı koordinasyonun geliştirilmesi bu bağlamda öne çıkıyor. Ekonomik iş birliği ise gündemin ikinci önemli ayağı; özellikle ŞİÖ Kalkınma Bankası’nın kurulması, yeni kredi mekanizmaları ve kritik mineraller ile altyapı yatırımlarına yönelik girişimler masada. Zirvede ayrıca Batı merkezli uluslararası sisteme alternatif oluşturacak çok kutuplu bir dünya düzeni arayışı açıkça dile getiriliyor. Bunun yanında, Çin ile Hindistan arasındaki sınır sorunlarının diyalog yoluyla çözülmesi, Rusya ile Çin’in stratejik ortaklığının derinleştirilmesi, Pakistan, İran ve Orta Asya devletleriyle diplomatik ilişkilerin geliştirilmesi gibi ikili temaslar da önemli başlıklar arasında yer alıyor. Tüm bunların ötesinde, yeni finansal kurumların kurulması gündeme taşınarak Batı dışı ekonomik iş birliğinin kalıcı ve kurumsal bir zemine oturtulması hedefleniyor.
Katılım ve eksikler
Zirveye çok sayıda ülke katılım gösterse de dikkat çeken bir eksiklik yaşandı. Endonezya Devlet Başkanı Prabowo, ülkesindeki şiddetli protestolar nedeniyle zirveye katılmadı.
Diğer İçerikler
