ABD Savunma Bakanlığı’nın Alaska’da düzenlediği dört günlük insansız hava aracı (İHA) tatbikatları; Amerika’nın İHA üretiminde, eğitiminde ve elektronik harp yeteneklerinde Çin ve Rusya’ya kıyasla ciddi eksiklikler yaşadığını net şekilde ortaya koydu.
Alaska’da gerçekleştirilen dört günlük geniş çaplı tatbikatlar, ABD’nin İHA alanındaki zayıflıklarını açık şekilde gözler önüne serdi. Tatbikata katılan birçok prototip daha kalkış aşamasında düştü, bazıları ise hedeflerini ciddi sapmalarla vurdu. Savunma İnovasyon Birimi (DIU) yöneticisi Trent Emeneker, ABD ordusunun güncel İHA ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğunu vurgularken “Yarın savaşa girsek elimizde gereken yok.” ifadesini kullandı. Elektronik harp testlerinde de başarısızlık dikkat çekti.
Jammer cihazları modern sinyal bozucular karşısında yetersiz kalırken askerlerin sistemleri kullanmakta zorlandığı kaydedildi. Savunma Bakanı Pete Hegseth, bu durumu “Düşmanlarımız milyonlarca ucuz dron üretirken biz bürokrasiye takıldık.” sözleriyle eleştirerek Pentagon’un satın alma süreçleri ve eğitim sistemlerini hedef aldı. Sektörel yapı da bu tabloyu destekliyor: ABD’de 500’den fazla şirket yılda toplam 100 binin altında İHA üretirken Çin merkezli DJI tek başına küresel pazarın %70’ini elinde tutuyor. Üstelik Pentagon’un yasaklamasına rağmen Çin menşeili dronların hâlâ sahada kullanıldığı tespit edildi.
Tatbikata katılan Dragoon, AeroVironment gibi Amerikan firmalarına ait sistemlerde motor arızaları, GPS engelleme sorunları ve navigasyon hataları yaşandı. Bu durum, ABD’nin sahada operasyonel hale gelmesi için ciddi reformlara ihtiyaç duyduğunu ortaya koydu. Bu bağlamda, Pentagon küçük ve ucuz dronları “harcanabilir mühimmat” statüsüne alarak komutanlara doğrudan satın alma yetkisi verdi, NATO standartlarını gevşetti ve 3D baskı kullanımını teşvik etti. Donald Trump’ın yayınladığı “Amerikan İHA Üstünlüğünü Serbest Bırakmak” kararnamesiyle federal süreçlerin kısaltılması ve yabancı teknolojiye bağımlılığın azaltılması hedefleniyor. Özellikle Ukrayna’daki savaşta Rusya ve Ukrayna’nın İHA kullanımındaki esneklik ve gerçek zamanlı üretim-yayılım döngüsünün ABD’ye kıyasla çok daha etkin olduğu, bu farkın ABD’nin doktrin ve üretim süreçlerini yeniden şekillendirmeye zorladığı belirtiliyor.
İHA teknolojisi sahasında Çin ve Rusya’nın hızlı, ucuz ve sürü sistemli çözümleri, ABD’nin büyük ruhlu ama yavaş işleyen prototiplerine karşı sahada hız kazandı.
Yeni Pentagon stratejisi, ABD’yi dengeye çekmeye yönelik adım olsa da tatbikat hataları bu reformlara duyulan acil ihtiyacı ortaya koyuyor. Saha tecrübesi olmayan, entegre İHA savunma sistemlerinden yoksun Washington, karar alma kurumlarının müdahalesiyle bir dönüşüm sürecine girmek zorunda.
Diğer İçerikler
