Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü Derek Grossman’a göre, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun geçen hafta Güneydoğu Asya’ya yaptığı ilk ziyaret tam bir başarısızlıktı ve ABD’nin Asya-Pasifik bölgesindeki çıkarlarına zarar verdi.
Ziyaret, ABD’nin önceliğinin Asya değil, daha çok Ortadoğu olduğunu teyit etmiş oldu. Rubio’nun Japonya ve Güney Kore gibi önemli müttefiklere gitmesi planlanmışken, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun ziyareti nedeniyle Beyaz Saray’a dönmek zorunda kaldı. Bu nedenle yalnızca Malezya’ya uğrayabildi ve orada da sadece 36 saat geçirdi.
Malezya’da stratejik bir sivil nükleer iş birliği anlaşması imzalansa da, Trump tarifeleri, Çin ve Malezya’nın Hamas’a verdiği destek gibi kritik konular kamuoyuyla paylaşılmadı. Görüşülmüş olsa bile bu sessizlik, ABD ile Malezya arasındaki ilişkilerde bir kopukluk olduğunu gösteriyor. Ayrıca, ABD ile Malezya arasında yeni bir ticaret anlaşmasına henüz varılamadığı için Malezya'nın Trump tarafından tehdit edilen %25’lik gümrük vergisiyle karşı karşıya kalması endişe yarattı.
ABD’nin bölgeye olan ilgisi azaldı mı?
Rubio’nun ziyareti, ASEAN Dışişleri Bakanları Toplantısı’yla çakıştı. Ancak ASEAN liderleri, Rubio’nun Washington'un önceliklerini temsil etme konusunda yetersiz kaldığını fark etti. Hint-Pasifik’i "önceliklerden biri" olarak nitelemesi, ABD’nin bölgeye olan ilgisinin azaldığı izlenimini verdi. Ticaret tarifeleri konusunda ise net bir mesaj veremedi; bazı sözleri umut verici görünse de, ABD iç politikasındaki belirsizlik göz önüne alındığında güven vermedi. Malezya Başbakanı Anwar Ibrahim’in yaptığı dolaylı eleştiriler de bu durumu gözler önüne serdi.
Rubio’nun ASEAN yerine Çin ve Rusya ile yaptığı ikili görüşmeler öne çıktı
Öte yandan Rubio’nun ASEAN yerine Çin ve Rusya ile yaptığı ikili görüşmeler öne çıktı. Bu görüşmeler, her ne kadar önemli olsa da, medya ve kamuoyu dikkatini ASEAN gündeminden uzaklaştırdı. Bu da ASEAN ülkeleri açısından hayal kırıklığı yarattı ve ABD’nin bölgeye verdiği önemin sorgulanmasına neden oldu. Trump’ın diplomatik atamaları da sadakat esasına dayanıyor ve bu durum Washington’un diplomasiye verdiği değeri sorgulatıyor.
Bununla birlikte, Rubio’nun ziyareti Trump yönetiminin ASEAN gibi çok taraflı yapılara hâlâ önem verdiğini gösteren bir jest olarak da yorumlanabilir. ABD’nin G7, NATO ve QUAD toplantılarına da katılmış olması bu yaklaşımı destekliyor. Ancak net siyasi sonuçların olmayışı ve belirsiz açıklamalar, bölge ülkeleri nezdinde bu ziyareti etkisiz ve başarısız kıldı.
Diğer İçerikler
