Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te düzenlenen 7. Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı, bölgesel iş birliğinde yeni bir dönemin kapılarını açtı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in onur konuğu olarak katıldığı zirvede, Azerbaycan’ın toplantı formatına tam üye olarak kabul edilmesi kararı alındı.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, konuşmasında Azerbaycan ile Orta Asya devletleri arasındaki tarihi bağlara dikkat çekerek, “Biz, yüzyıllardır süregelen ortak tarihimiz, manevi ve kültürel mirasımız, kardeşliğimiz, dostluğumuz ve dayanışmamızla bir aradayız. Bu ilişkileri sadece korumakla kalmadık, aynı zamanda onlara stratejik ortaklığın somutlaşmış hali olan yeni bir dinamik de kazandırdık” ifadelerini kullandı. Aliyev ayrıca Orta Koridor’un artan önemini, Zengezur Koridoru’nun tamamlanma aşamasında olduğunu ve Azerbaycan’ın bölgedeki lojistik kapasitesinin giderek güçlendiğini vurguladı.
Aliyev, dijital alandaki ortak çalışmaların da önemine değinerek, Dijital İpek Yolu projesinin Hazar Denizi’nin dibinden geçecek fiber optik kablo ağıyla bölgedeki dijital iletişimi güçlendireceğini, deniz altı elektrik hattının ise gelecekte ortak enerji ihracatına yeni imkanlar sağlayacağını belirtti.
Zirvenin açılışında konuşan Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Azerbaycan’ın tam üyeliğini “tarihi bir adım” olarak nitelendirdi ve bunun Orta Asya ile Güney Kafkasya arasında yeni bir iş birliği dönemini başlatacağını söyledi. Mirziyoyev, toplantının gelecekte “Orta Asya Topluluğu” formatına dönüştürülmesi önerisini dile getirdi.
Mirziyoyev ayrıca, 2026'da "Orta Asya ve Azerbaycan" adıyla yeni bir formatta düzenlenecek Devlet Başkanları İstişare Toplantısı'nın başkanlığını üstlenmesinden dolayı Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov'u kutladı.
Zirve sonunda liderler, Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın daveti üzerine İslam Medeniyetleri Merkezi’ni ziyaret ederek merkezin faaliyetlerine ilişkin bilgi aldı. Kültürel temasın da güçlendiği bu ziyaret, bölgesel iş birliğinin çok yönlü olarak ilerlediğini gösterdi.
Taşkent’te imzalanan Sonuç Bildirisi ile toplantı tamamlanırken, Azerbaycan’ın tam üyeliği Orta Asya ile Güney Kafkasya arasındaki stratejik bağların daha da pekişmesi yönünde önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Tabii, verdiğin bilgileri habere uygun şekilde özetleyip bir ara başlık altında ekledim:
Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı
Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı, Sovyet sonrası beş cumhuriyetin (Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan) devlet başkanlarını bir araya getiren yıllık bir zirvedir. Toplantılar, bölge liderleri arasında siyasi diyalog, ekonomik iş birliği ve kültürel etkileşimi güçlendiren danışma platformu olarak işlev görür. Kasım 2025’ten itibaren Azerbaycan da formata tam katılımcı olarak dahil olmuştur.
İstişare toplantıları, ilk olarak 2017 yılında BM Genel Kurulu’nda Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından önerilmiş, ilk zirve Mart 2018’de Astana’da gerçekleşmişti. 2019 yılında Taşkent’te düzenlenen ikinci toplantıda, toplantıların düzenlenmesini sağlayan Yönetmelik kabul edilmiş ve dışişleri bakanları ile uzman çalışma gruplarının düzenli etkileşimi sağlanmıştır. 2022’de ise liderler, “21. Yüzyılda Orta Asya’nın Kalkınması için Dostluk, İyi Komşuluk ve İşbirliği Antlaşması”nı imzalayarak iş birliğini derinleştirmişlerdir.
Formatın kurumsallaşması sürecinde 2023’te Ulusal Koordinatörler Konseyi oluşturulmuş ve ilk toplantısı Ocak 2025’te Taşkent’te yapılmıştır. 2025 yılı Kasım ayında gerçekleştirilen yedinci toplantıda Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, istişare mekanizmasının Sekretarya ve Aksakallar Konseyi ile “Orta Asya Topluluğu” adı altında stratejik bir platforma dönüştürülmesini önermiştir. Toplantılar, devlet başkanları düzeyinin yanı sıra dışişleri bakanları, uzman grupları, parlamentolar ve sektörel bakanlar düzeyinde de etkileşimi kapsayarak yıl boyunca yirmiden fazla uzman toplantısı düzenlemektedir. Bu yapı, Orta Asya ülkelerini birleştiren tek format olmasının yanı sıra, bölgesel sorunların ortak çözümü için önemli bir platform olarak öne çıkmaktadır.
Diğer İçerikler
