Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun (ÇHKO) resmi yayın organı PLA Daily, modern savaşlarda zaferin anahtarının düşük maliyetli insansız hava araçlarıyla (İHA) yürütülen, sayısal üstünlüğe dayalı kitlesel saldırılar olduğunu yazdı. South China Morning Post’un (SCMP) aktardığına göre, Çin ordusu modern harp sahasında düşük maliyetli sistemlerin stratejik önemine dikkat çekiyor.
PLA Daily’de yayımlanan “İnsansız hava araçları kullanılarak yürütülen yıpratma savaşında zafer formülünün araştırılması” başlıklı makalede, ordunun hedefi şu ifadelerle açıklandı:
“Düşmanın değerli kaynaklarını sürekli olarak tüketmek için düşük maliyetli insansız sistemleri sahaya sürmek ve böylece savaş alanında minimum maliyetle optimum muharebe etkinliğine ulaşmak.”
Dronlarla pasif savunmaya zorlama
Analize göre, çok sayıda dronun koordineli kullanımı, düşman kuvvetlerini yıpratarak onları pasif savunma pozisyonuna geçmeye zorluyor. Stratejide kara ve hava unsurlarının entegrasyonu büyük önem taşıyor.
Yazıda, insansız kara muharebe araçları ile hava dronlarının tandem şekilde çalışabileceği belirtilerek, “Karasal araçlar ateş gücü ve hedeflemeden sorumlu olurken, hava unsurları keşif ve destek görevlerini üstleniyor” denildi. Sistemlerin etkinliği için yüksek otonomi, koordinasyon ve yapay zekâ seviyesinin gerekli olduğu vurgulandı.
“Ciu Tien” ve “Mavi Balina” projeleri
Çin, bu doktrini somut projelerle destekliyor. Mayıs ayında “Ciu Tien” adlı insansız uçağın test süreçleri duyuruldu. Haziran ayında test edilmesi planlanan araç, gövdesinde 100 küçük dron taşıyabiliyor ve 7 bin kilometre menzile, 15 bin metre irtifaya ulaşabiliyor.
Deniz alanında ise nisan ayında tanıtılan yapay zekâ destekli su altı dronu “Mavi Balina”, 11 metre uzunluğunda ve 12 ton ağırlığında. Araç, su yüzeyinde 36 knot hıza çıkabiliyor ve su altında bir aydan fazla süre tespit edilmeden görev yapabiliyor.
Küresel İHA yarışı
The Independent’in Nisan 2024’te yayımladığı analizine göre, dünya genelinde İHA patentlerinde keskin bir artış yaşandı. Çin, Rusya ve ABD, İHA teknolojisi geliştiren ilk beş ülke arasında yer alıyor.
Haziran 2025’te Çinli iş dünyası temsilcileri, Rusya’nın Sahalin bölgesinde İHA üretimi ve büyük merkezlerin kurulmasını önerdi. RUNFA yatırım grubu, Çin menşeli İHA’ların üretiminin Sahalin’de yerelleştirilmesini teklif etti.
