13 Haziran’da İsrail’in, İran’ın nükleer programını gerekçe göstererek gerçekleştirdiği saldırılar ve bu saldırılarda İran’ın üst düzey askeri yönetiminde yaşanan ciddi kayıplar, 7 Ekim’den bu yana süregelen bölgesel gerilimi daha da tırmandırmıştır. Bu gelişmelere karşılık olarak İran, İsrail’deki stratejik hedeflere yönelik misilleme saldırılarına başlamış; özellikle Hayfa Limanı’na yönelik düzenlenen saldırılar dikkat çekmiştir. Hayfa Limanı, İsrail’in en büyük ve en işlek limanı olmasının yanı sıra askeri, ticari ve bölgesel güç dengeleri göz önüne alındığında jeostratejik bakımdan son derece kritik bir konumdadır.
Harita: İsrail’in limanları
Hayfa Limanı’nın Coğrafi Konumu ve Ulaşım Ağları
-Doğu Akdeniz'in kalbinde yer alır. Bu da Avrupa, Asya ve Afrika arasında bir geçiş noktası olmasını sağlar.
-Süveyş Kanalı’na yakınlığı göz önüne alındığında, küresel ticaret rotaları açısından önemlidir.
-Aynı zamanda İsrail'in doğusundaki Arap ülkelerine (özellikle Körfez ülkeleri ve Ürdün) açılan potansiyel bir lojistik kapıdır.
Ekonomik ve Ticari Önemi
-İsrail’in toplam deniz ticaretinin yaklaşık %40’ı Hayfa Limanı üzerinden yapılır.
-Liman; konteyner taşımacılığı, kuru yük, akaryakıt ve otomobil ithalatı gibi çok çeşitli işlevlere sahiptir.
-2021’de limanın tamamı özelleştirilmiş ve limanın yeni inşa edilen Batı Terminali’nin işletme hakları Çinli bir şirket olan Shanghai International Port Group (SIPG) tarafından 25 yıllığına alınmıştır. Bu durum, Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” projesiyle bağlantılıdır ve ABD ile İsrail arasında diplomatik tartışmalara yol açmıştır.
Askerî ve Güvenlik Boyutu
-Hayfa, İsrail donanmasının ana üssü konumundadır. İsrail deniz kuvvetleri bu limanı aktif biçimde kullanır.
-Limanın derinliği ve altyapısı, askerî gemilerin ve denizaltıların konuşlandırılmasına uygundur.
-ABD savaş gemileri geçmişte bu limana yanaşmıştır; bu da limanın NATO ve Batı ile entegrasyon kapasitesine dikkat çeker.
Hayfa Limanı’nın Bombalanmasının Olası Etkileri
-İsrail’in en büyük askerî ve ticari limanı devre dışı kalır.
-Denizaltı filosunun ana üssü olan Hayfa’nın zarar görmesi, nükleer ikinci vuruş kapasitesini etkileyebilir. Donanmanın lojistiği, mühimmat, yakıt ve insan gücü akışı sekteye uğrar.
-Aynı zamanda İsrail’in kuzey ekonomisi çöker. Ticaret, enerji ithalatı ve konteyner taşımacılığı neredeyse durma noktasına gelir.
İsrail’in Alternatifleri Neler?
1. Ashdod Limanı:
Tel Aviv’in güneyinde yer alır. İsrail’in ikinci büyük limanıdır.
Askerî olarak Hayfa kadar gelişmiş olmasa da acil sevkiyatlar buradan yapılabilir.
Savunma sistemleri ve altyapısı kısıtlıdır, kolay hedef olabilir.
2. Eilat Limanı:
Akdeniz’e değil, Kızıldeniz’e açılır. Bu da Süveyş Kanalı’nın güneyinden dolanmak anlamına gelir.
Buradan gelen yardımlar Akdeniz kıyısına kara yoluyla taşınmak zorundadır (uzun, yavaş ve risklidir).
İsrail’in Denizaltı Stratejisi
Hayfa’daki deniz üssünün zarar gördüğü bir senaryoda İsrail’in denizden missileme gücü sekteye uğrayabilir. Ayrıca buradaki en kritik noktalardan biri denizaltılardır. Güncel verilere göre İsrail 5 adet aktif Dolphin sınıfı dizel-elektrikli denizaltına sahiptir. Bu da İsrail’in 2. Vuruş yeteneğine dikkat çeker. Denizaltıların kaybedilmesi halinde İsrail’in “ikinci darbe yeteneği” (second-strike capability) kayba uğrar ve nükleer doktrini ciddi zarar görür.
Stratejik Sonuç:
Hayfa Limanı’nın bombalanması, İsrail’e yapılan çok yönlü stratejik bir darbe anlamına gelmektedir. İsrail’in savunma sistemini, ikmal damarlarını ve hatta müttefiklerinden gelecek olan askeri yardımlara kadar birçok alanı etkileyen bu saldırılarla, deniz üssünün ve denizaltıların bütünüyle zarar gördüğü bir senaryoda, İsrail’in savunma sisteminin çökme noktasına gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Bu risk, önümüzdeki süreçte İsrail’i yüzleşmek zorunda kalacağı bir ‘’Varoluş’’ krizi ile karşı karşıya getirebilir.
Kaynakça:
Diğer İçerikler
