Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa Birliği, 1 Ağustos’taki son tarihe yalnızca üç gün kala, 27 Temmuz Pazar günü tarihi bir ticaret anlaşmasına vardı. Bu anlaşma, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile ABD Başkanı Donald Trump’ın İskoçya’da gerçekleştirdiği görüşmede sağlandı. Anlaşma, AB’den ABD’ye ihraç edilen malların çoğuna %15 gümrük tarifesi getirilmesini öngörüyor. Bu oran, Trump’ın daha önce tehdit ettiği %30 tarifeye kıyasla yarı yarıya daha düşük.
Anlaşmanın Temel Noktaları:
Yeni anlaşma, otomobil, makine ve ilaç gibi başlıca AB ihracat kalemlerine %15'lik standart bir tarife uygulanmasını içeriyor. Ancak bazı ürün grupları bu tarifeden muaf tutuldu. Uçak parçaları, bazı kimyasal maddeler, yarı iletkenler ve tarım ürünleri sıfır tarife ile işlem görecek.
Çelik ve alüminyumda ise ABD mevcut %50’lik tarifesini koruyor. Bu kalemler için ilerleyen süreçte ek müzakereler yapılması planlanıyor.
AB tarafı anlaşma kapsamında ABD’ye 600 milyar dolarlık yatırım yapmayı kabul etti. Bu yatırımların özellikle savunma ve altyapı alanlarında yoğunlaşması bekleniyor. Ayrıca, AB ülkeleri ABD’den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve petrol gibi enerji ürünleri alımlarını artırarak 750 milyar dolarlık yeni enerji ithalatı gerçekleştirecek. Bu adım, Avrupa’nın Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltma hedefiyle örtüşüyor.
Neden Önemli?
Bu anlaşmayla birlikte taraflar, yaklaşık 1.4 trilyon dolarlık yıllık ticareti tehdit eden %30’luk tarife uygulamasından kaçınmış oldu. Piyasalar bu gelişmeye olumlu tepki verdi; hisse senetleri hafif yükselirken, euro da değer kazandı.
Donald Trump ise anlaşmayı “şimdiye kadar yapılmış en büyük ticaret anlaşması” olarak nitelendirdi ve ABD’nin ticaret açığını azaltma çabalarının meyve verdiğini vurguladı. 2024 yılında ABD’nin AB ile olan mal ticareti açığı 235 milyar dolara ulaşmıştı. Trump, bu açığı "Amerikan zenginliğinin boşuna ülke dışına çıkması" olarak tanımlamıştı. AB tarafı, hizmet ticaretindeki fazlanın bu açığı dengelediğini öne sürse de Trump yalnızca mal ticaretine odaklandı.
Ancak her şey tamamlanmış değil. Anlaşmanın resmiyet kazanması için AB üye devletleri tarafından onaylanması gerekiyor. Ayrıca, şarap ve bira gibi alkollü içecekler üzerindeki tarifeler hâlâ belirsizliğini korurken, çelik tarifeleri de gelecekte yeniden değerlendirilebilir.
AB Üye Ülkelerinden Tepkiler
Anlaşma AB genelinde farklı tepkilere yol açtı. Bazı liderler anlaşmayı “zorunlu bir uzlaşı” olarak görürken, bazıları ise Washington’a fazla taviz verildiğini savundu.
Almanya (Şansölye Friedrich Merz):
Merz, anlaşmayı otomotiv sektörü için bir “rahatlama” olarak nitelendirdi. Volkswagen, BMW ve Mercedes gibi devler daha önce %27,5’lik tarife tehdidi altındaydı. Ancak Merz, bunun ideal bir anlaşma olmadığını kabul ederek ticaret engellerinin daha da azaltılması gerektiğini vurguladı.
Fransa (Başbakan François Bayrou):
Bayrou, günü "karanlık bir gün" olarak tanımladı ve AB’nin "ABD baskısına boyun eğdiğini" savundu. Avrupa Bakanı Benjamin Haddad ise anlaşmayı "dengesiz" olarak nitelendirerek, Trump’ın Dünya Ticaret Örgütü kurallarını hiçe saymasını eleştirdi.
İtalya (Başbakan Giorgia Meloni):
Meloni anlaşmayı temkinli bir şekilde karşıladı. %15'lik oranın önceki tehdide kıyasla "katlanılabilir" olduğunu belirtti ancak detayları görmeden tam destek veremeyeceğini açıkladı.
Macaristan (Başbakan Viktor Orbán):
Orbán, anlaşmayı ABD için büyük bir zafer olarak değerlendirdi. AB liderliğini "kuş tüyü kadar hafif" olarak nitelendirdi ve Trump’ın “Von der Leyen’i kahvaltıda yediğini” söyledi.
Hollanda & Belçika:
Hollandalı yetkililer bira üzerindeki tarifelerin kaldırılması için bastırmaya devam ediyor. Belçika Başbakanı Bart De Wever ise anlaşmayı "kutlama değil, rahatlama anı" olarak tanımladı.
Neden AB İçin Ağır Geldi?
Anlaşmadaki asimetri dikkat çekiyor. %15’lik oran, Birleşik Krallık’ın ABD ile yaptığı anlaşmadaki %10 tarifeden daha yüksek. Çelik ve alüminyum üzerindeki %50'lik tarife ise Avrupa sanayisine ciddi darbe vuruyor. Ayrıca AB’nin 600 milyar dolarlık yatırım sözü, Trump’ın taleplerine boyun eğme olarak yorumlandı. Eski AB ticaret müzakerecisi John Clarke, anlaşmayı "uluslararası ticaret için kötü bir gün" olarak nitelendirdi ancak %30 tarife olasılığına kıyasla bunun daha az zararlı olduğunu da kabul etti.
Diğer İçerikler
