ABD’nin önde gelen haber dergilerinden Newsweek, Türkiye’nin son yıllarda küresel ölçekte artan jeopolitik etkisine dikkat çektiği “Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dünyanın En Güçlü Liderlerinden Biri—Ve Trump’ın Müttefiki Oldu” başlıklı haberinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu’daki dış politikasını yeniden kurgulama sürecinde Türkiye’yi hem bölgedeki en etkili aktörlerden biri hem de uzun süreli müttefiki olarak gördüğünü belirtti. Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı’nda sivil ve askeri danışman olarak görev yapmış Richard Outzen dergiye yaptığı açıklamada, Türkiye’nin jeopolitik konumunun güç kazanmasını ve bölgesel etkisini artırmasını “21. yüzyılın en önemli stratejik gelişmelerinden biri” şeklinde tanımladı.
Newsweek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yalnızca geçtiğimiz hafta içinde dahi “birçok jeopolitik cephede kilit bir aktör” olduğunu ortaya koyduğunu yazdı. Haberde, Trump’ın Suriye’ye uygulanan yaptırımları kaldırmasında Erdoğan’ın “ikna edici bir rol” oynadığına değinilirken, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna arasındaki kritik müzakerelere ev sahipliği yaptığı hatırlatıldı. Dergi ayrıca, “Trump, vizyonunu ilerletebilme potansiyeline sahip görünen tek liderle yakın bir ittifak içinde buldu kendini” sözleriyle iki lider arasındaki ilişkiye dikkat çekti.
Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Çağrı Erhan, Newsweek’e yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 1923’ten bu yana Türkiye’nin en etkili lideri olduğunu belirterek, “23 yılı aşkın süredir NATO’nun önde gelen ülkelerinden birini yönetiyor” dedi. Erdoğan’ın hem dost hem de düşman ülkeler nezdinde “güvenilir” bir lider olarak görüldüğünü vurgulayan Erhan, bu güvenin Erdoğan’a “bölgesel düzeyde söz sahibi olma” yetkisi kazandırdığını ifade etti. Erhan, Rusya-Ukrayna savaşında barışı önceleyen tutumuyla Erdoğan’ın, tarafları bir araya getirmeyi başaran tek lider olduğunu ve Suriye, Kafkasya ile Azerbaycan-Ermenistan hattında da etkili adımlar attığını söyledi.
Newsweek, Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik sık sık dile getirdiği övgü dolu ifadelerine dikkat çekerek, ABD Başkanı’nın Türk liderine duyduğu hayranlığın altını çizdi. Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Carnegie Uluslararası Barış Vakfı araştırmacısı Sinan Ülgen ise, Türkiye’nin Trump yönetimi açısından önemini, “Orta Doğu’da bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınma konularında sahip olduğu yetkinliğin ABD hedeflerine İsrail’e kıyasla daha fazla katkı sağladığını” söyleyerek açıkladı. Ülgen'e göre bu durum özellikle Suriye bağlamında öne çıkarken, Ankara'nın Esad sonrası süreçte kapsayıcı bir yönetimin oluşmasında oynadığı rol, ülkenin uzun vadeli istikrarı için belirleyici oldu.
Newsweek, 21. yüzyılda Türkiye’nin yeniden yükselişe geçtiğine dikkat çektiği haberinde, Trump döneminde DEAŞ karşıtı koalisyonun temsilciliğini yapan ve eski Türkiye Büyükelçisi James Jeffrey’in değerlendirmelerine de yer verdi. Jeffrey, “2000 yılından itibaren, ABD’nin baskın olduğu ‘tek kutuplu’ dönem sona erdi” diyerek, küresel güç dengesindeki değişimlerin Türkiye gibi stratejik konumdaki ülkeleri öne çıkardığını vurguladı. Erdoğan’ın bölgesel krizlerin çözümüne aktif katılımı ve Türkiye’nin konumu, istikrarı ile liderler arasındaki ilişkileri nedeniyle, “ABD için açık bir ortak” hâline geldiğini ifade etti.
Newsweek, Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle birlikte Washington ile Avrupa’daki NATO müttefikleri arasındaki ilişkilerin gerilemesinin, küresel ölçekte yeni bir liderlik rekabetini tetiklediğini belirtti. ABD ile Çin arasında (ve daha genel anlamda Doğu ile Batı arasında) şekillenen bu rekabette, Türkiye hem sembolik hem de coğrafi olarak merkezde yer alıyor. Trump döneminde Suriye Özel Temsilciliği ofisinde görev yapan emekli Albay Richard Outzen, Türkiye’nin artan jeopolitik etkisini “21. yüzyılın en önemli stratejik gelişmelerinden biri” olarak tanımladı. Outzen, “Trump, Erdoğan’a kendi ilan ettiği 'Amerika’nın Altın Çağı' vizyonunda bir rol veriyor” diyerek, artık yönetme iştahı ve kaynağı olmayan ABD'nin tek başına hareket edemeyeceğini ve “Washington’un ciddi askeri, ekonomik ve diplomatik yetenekleri olan ortaklara ihtiyacı” olduğunu vurguladı.
Diğer İçerikler
