Lahey’deki NATO zirvesi öncesinde yayımlanan kapsamlı ECFR anketi, Avrupa’da güvenlik algılarının yön değiştirdiğini ortaya koydu. 12 Avrupa ülkesinde 16 binden fazla katılımcıyla yapılan çalışmaya göre, Polonya, Danimarka, İngiltere, Estonya ve Portekiz gibi ülkelerde halkın açık çoğunluğu ulusal savunma bütçelerinin artırılmasını destekliyor. Almanya, Fransa, İspanya gibi ülkelerde destek yüksek olsa da henüz çoğunluğa ulaşmış değil. Anket yapılan ülkeler arasında yalnızca İtalya’da çoğunluk, artan savunma harcamalarına karşı çıkıyor.
Öte yandan Avrupa’nın, özellikle Ukrayna’ya verilen askeri desteğin ABD’nin tutumuna bağlı olmadan sürmesi gerektiğine dair güçlü bir kamuoyu eğilimi bulunuyor. 12 ülkenin 11’inde halk, Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılmasına ya da Ukrayna’ya toprak feragatı konusunda baskı yapılmasına karşı çıkıyor.
Ancak güvenlikte “ABD’siz bir Avrupa” fikri henüz olgunlaşmış değil. Ankete göre yalnızca Danimarka ve Portekiz'de çoğunluk, önümüzdeki on yıl içinde ABD'den bağımsız bir savunma yapısının mümkün olabileceğine inanıyor. Polonya, Estonya, İtalya ve Macaristan gibi ülkelerde ise halkın çoğunluğu bunun "çok zor" ya da "imkânsız" olduğunu düşünüyor. Almanya’da ise görüşler neredeyse ikiye bölünmüş durumda.
Ankette, halkın çoğunluğu Trump’ın AB-ABD ilişkilerine zarar verdiği görüşünde birleşiyor. Ancak yine çoğunluk, onun görevden ayrılmasıyla ilişkilerin onarılabileceğini düşünüyor.
Yeni NATO planı, savunma harcamalarının GSYH’nin %3,5’ine çıkarılmasını ve ek olarak altyapı, siber güvenlik ve toplumsal direnç gibi alanlara %1,5 yatırım yapılmasını öngörüyor. Ancak bu hedefin hayata geçebilmesi için tüm müttefiklerin onayı gerekiyor. İspanya, Başbakan Pedro Sánchez aracılığıyla, bu hedefin ülkenin savunma politikaları açısından “ters etki yaratabileceğini” belirterek itirazını iletti.
ECFR’nin bulgularına göre, kamuoyları da bu konuda ikiye bölünmüş durumda. Danimarka, Polonya ve Almanya gibi ülkelerde savunmaya az harcama yapılmasının daha büyük bir güvenlik riski olduğuna inanılırken; birçok ülkede daha fazla harcamanın sosyal hizmetleri zayıflatacağı endişesi hakim.
Türkiye 2025’te Rekor Savunma Bütçesiyle Yoluna Devam Ediyor
NATO’nun savunma harcamalarını artırma hedefiyle paralel bir şekilde Türkiye de 2025 yılı için bugüne kadarki en büyük savunma bütçesini aldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın, Basın Bilgilendirme ve Geleneksel Bütçe Bağlama Toplantısı’nda vermiş olduğu bilgilere göre, 2025 yılında savunma harcamaları için 913,9 milyar TL, iç güvenlik için ise 694,5 milyar TL kaynak ayrıldı. Savunma Sanayii Destekleme Fonu da dahil edildiğinde, toplam savunma ve güvenlik bütçesi 1 trilyon 608 milyar liraya ulaşmış oldu.
Yılmaz, açıklamasında savunma sanayisinde dışa bağımlılığı en aza indirme hedeflerine de dikkat çekmişti: “Son 20 yılda savunma sanayisinde dışa bağımlılığı %80’lerden %20’lere düşürdük. Bunu daha da ileriye taşımakta kararlıyız. Çok daha güçlü ve milli bir savunma altyapısı inşa edeceğiz.”
Diğer İçerikler
