Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), 18 Eylül 2025 tarihinde yayımladığı yeni brifingde, İsrail’in Gazze’deki sivillere yönelik saldırıları ve işgal altındaki Filistin topraklarında sürdürdüğü apartheid rejiminin, yalnızca askeri değil, aynı zamanda ekonomik ve teknolojik bir destekle sürdürüldüğüne dikkat çekti.
“Küresel Siyasal Ekonomi: İsrail’in Soykırımını, İşgalini ve Apartheid Rejimini Olanaklı Kılan Yapılar” başlıklı çalışmada, İsrail’e doğrudan veya dolaylı olarak destek sağlayan 15 uluslararası şirketin adı kamuoyuna duyuruldu. Rapora göre bu şirketler, İsrail’in askeri operasyonlarını kolaylaştıran silahlar, gözetim teknolojileri, altyapı projeleri ve güvenlik yazılımları sağlayarak, sivillerin haklarını ihlal eden sistemin sürdürülebilirliğine katkı sağlıyor.
Açıklamada, aralarında ABD merkezli Boeing, Lockheed Martin ve Palantir Technologies’in de bulunduğu şirketlerin, İsrail’e gelişmiş silah sistemleri ve veri analiz teknolojileri sunduğu ifade edildi. İsrail merkezli savunma şirketleri Elbit Systems, Rafael Advanced Defense Systems ve Israel Aerospace Industries’in de İsrail ordusunun kara ve hava operasyonlarında kullandığı ekipmanları tedarik ettiği belirtildi. Ayrıca Çin merkezli gözetim teknolojisi şirketi Hikvision, Güney Koreli HD Hyundai, İspanyol tren ve ulaşım şirketi CAF ve İsrail’in devlet su altyapı şirketi Mekorot da listede yer aldı.
Af Örgütü, bu şirketlerin katkılarının yalnızca ticari faaliyetlerle sınırlı olmadığını, aynı zamanda işgal altındaki bölgelerdeki altyapı projeleri ve güvenlik sistemleriyle Filistinli sivillerin hayatını doğrudan etkileyen bir boyuta ulaştığını belirtti. Raporda, İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği saldırıların “soykırım boyutuna ulaştığı” ve şirketlerin bu sürece dahil olmasının uluslararası hukuka aykırı olduğu ifade edildi.
Af Örgütü, devletlere ve şirketlere açık bir çağrıda bulunarak, İsrail’e yönelik tüm silah, gözetim teknolojisi ve askeri destek transferlerinin derhal durdurulmasını, işgal altındaki topraklarda yürütülen projelerin iptal edilmesini ve bu alanlardaki yatırımların geri çekilmesini istedi. Ayrıca, şirketlerin uluslararası insan hakları yükümlülükleri doğrultusunda hesap vermesi gerektiği vurgulandı.
Raporda adı geçen şirketlerin tamamı henüz doğrudan bir yanıt vermezken, bazı insan hakları örgütleri bu açıklamayı “önemli bir dönüm noktası” olarak niteledi. Af Örgütü’nün brifinginin ardından bazı ülkelerde şirket merkezleri önünde protestolar düzenlenmeye başlandı. Kamuoyunda bu şirketlere yönelik baskının önümüzdeki günlerde artması ve bazı devletlerin bu şirketlerle olan ticari ilişkilerini gözden geçirmesi bekleniyor.
Uluslararası Af Örgütü, açıklamanın sonunda “Devletler ve özel sektör, İsrail’in insan hakları ihlallerine daha fazla katkı sağlamamalı. Bu sistem, sadece askeri güce değil, küresel ekonomik desteğe de dayanıyor” ifadelerine yer verdi.
Diğer İçerikler
