Suriye ve İsrailli Yetkililer, Tom Barrack Aracılığıyla Paris'te Görüştü

Suriye ile İsrail arasında yaklaşık çeyrek asır sonra ilk kez üst düzey bir temas kuruldu. Görüşmeler, tarafların güvenlik temsilcileri düzeyinde gerçekleşti ve ABD'nin arabuluculuğuyla organize edildi.

Axios'un haberine göre, iki ülkenin üst düzey yetkilileri, 24 Temmuz Perşembe günü Paris'te ABD'nin arabuluculuğunda bir araya geldi. Dört saat süren kritik toplantıya, İsrail adına Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Suriye adına ise Dışişleri Bakanı Esad Şeybani katıldı.

Toplantıda, iki ülke arasındaki gerilimin düşürülmesi için atılacak adımlar masada konuşuldu. Axios'un haberine göre İsrail, şu an için Suriye'deki hava saldırılarını durdurma taahhüdü vermediğini açıkça belirtti. Bununla birlikte İsrail, sınır boyunca silahsızlandırılmış bir bölge oluşturulmasını ve Beşar Esad rejiminin düşüşünden sonra ele geçirdiği tampon bölgede kalıcı bir askeri varlık bulundurmayı talep etti.

Bu taleplerin gölgesinde yapılan görüşmeye ilişkin bir diğer önemli detay ise ABD'nin tutumu. Haberde, ABD'li yetkililerin, İsrail'in Suriye'deki son hava saldırılarından ciddi rahatsızlık duyduğu vurgulandı. Washington yönetiminin, bu saldırıların istikrarını sağlamak için desteklediği yeni Suriye yönetimini riske atmasından endişe ettiği belirtiliyor.

Toplantıya aracılık eden ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, "Amacımız diyalog ve gerilimin azaltılmasıydı ve tam da bunu başardık. Tüm taraflar bu çabaları sürdürme kararlılıklarını yinelediler" dedi.

Üst düzey bir İsrailli yetkili ise, Paris'teki zirveden beklentilerinin sadece güvenlik düzenlemeleriyle sınırlı olmadığını belirterek, "Suriye'nin İsrail ile diplomatik adımlar atma konusunda daha istekli olmasını umuyoruz" dedi ve görüşmelerin daha geniş bir normalleşme sürecinin başlangıcı olabileceği sinyalini verdi.

Bu toplantı, tüm karmaşık gündemine rağmen, taraflar arasında atılan ilk somut diplomatik adım olarak kayıtlara geçti.

İsrail ile yapılan bu kritik görüşmeyle eş zamanlı olarak, ABD, Fransa ve Suriye'den diyalog ve gerilimi azaltma ruhuyla hazırlandığı belirtilen ortak bir açıklama yayımlandı. Açıklamada şu konularda mutabakata varıldığı ilan edildi:

• Geçiş Süreci: Suriye’nin birliği, istikrarı, egemenliği ve toprak bütünlüğünü güvence altına alacak somut adımların hızla atılması.
• Terörle Mücadele: Terörizmin her türüne karşı ortak mücadelede iş birliğinin güçlendirilmesi ve Suriye hükümetinin güvenlik kapasitesinin artırılması.
• Siyasi Süreç: Özellikle Suriye’nin kuzeydoğusu ve Süveyda’da, ulusal uzlaşıyı hedefleyen siyasi geçiş sürecine destek verilmesi.
• SDG ile Görüşmeler: 10 Mart anlaşmasının tam uygulanması için Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında Paris’te yeni bir istişare turunun en kısa sürede düzenlenmesi.
• Hesap Verilebilirlik: Şiddet eylemlerinin faillerinin hesap vermesinin teşvik edilmesi ve şeffaf soruşturma raporlarının sonuçlarının memnuniyetle karşılanması.
• Bölgesel Güvenlik: Suriye’nin komşularına, komşularının da Suriye’ye tehdit teşkil etmeyeceğinin taahhüt edilmesi.

Bu çifte diplomatik hamle, bir yanda İsrail ile güvenlik odaklı zorlu müzakerelerin sürdüğünü, diğer yanda ise Suriye'nin Batılı güçlerle siyasi ve idari geleceği konusunda yeni bir sayfa açmaya hazırlandığını gösteriyor.