Bender Abbas Limanı’nda yaşanan patlama, İran için yalnızca bir dış güvenlik meselesi değil.
Uluslararası ticaretin önemli arterlerinden biri olan Hürmüz Boğazı’na açılan Bender Abbas Limanı, yıllardır İran ticaretinin omurgası konumunda. Şehid Racai Limanı'nın İran'ın toplam dış ticaretinin %85'inden fazlasına ev sahipliği yaptığı düşünüldüğünde, patlamanın ekonomik etkisinin boyutu daha net anlaşılıyor.
Ticaret merkezi olmasının yanında burası askeri sevkiyat için de merkez. Bu anlamda Devrim Muhafızları'nın bölgedeki etkisi ve iç siyasi kavgaların önemi ortaya çıkıyor.
Middle East Forum’un yayımladığı son analizlere göre, liman, Devrim Muhafızları’nın 190. Birimi tarafından organize edilen vekil güçlere sevkiyatların ana çıkış noktası olarak kullanılıyor. İran hükümeti ile Devrim Muhafızları arasındaki güç kavgası da bu jeopolitik anlamda önemli limana yapılan saldırının, ülke içi siyasi güçler arası bir egemenlik kavgası olabilme ihtimalini akıllara getiriyor.
Liman yönetiminin idaresi ve güvenliği, resmiyette özelleştirilmiş gibi görünse de, gerçekte Devrim Muhafızları ve onlara bağlı yarı devlet şirketlerinin kontrolünde.
Örneğin, ABD tarafından boykot listesine alınan Tidewater Middle East Company gibi şirketler geçmişte bu limanın ana işletmecilerinden biriydi.
Tüm bu var olan gerilimlere rağmen, Bender Abbas Limanı hâlâ uluslararası ticaret ağları bakımından vazgeçilmez bir merkez. İran-Çin ilişkileri açısından da kritik; çünkü Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi'nin Ortadoğu ayağında bu liman, ABD’siz bir lojistik merkez rolü üstlenebilir.
Yaşanan süreç ise şimdilik bir dış kriz gibi görünse de, içeride büyüyen bir yapısal kırılmayı da işaret ediyor. Çünkü limanın güvenliği ve işlevi doğrudan tartışılır hale gelirken, mevcut İran hükümetinin yönetim gücüne de gölge düşürüyor.
