ABD Başkanı Donald Trump, Grönland’ı “ulusal güvenlik” gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri’nin kontrolüne alma isteğini bir kez daha gündeme getirdi. Pazartesi günü yaptığı açıklamada Trump, Danimarka’nın adadaki egemenliğini tartışmaya açan sözleriyle yeni bir diplomatik krizin fitilini ateşledi.
“Grönland’a ulusal güvenliğimiz için ihtiyacımız var” diyen Trump, Danimarka’nın adadaki tarihsel varlığını küçümseyerek, “Danimarka’nın orada 300 yıl önce falan tekneyle bulunduğunu söylüyorlar. E biz de eminim oradaymışızdır” ifadelerini kullandı.
Rusya ve Çin vurgusu
Trump, Grönland’ın stratejik önemine dikkat çekerek Rusya ve Çin’in Arktik bölgedeki faaliyetlerini gerekçe gösterdi. “Her yerde Rus ve Çin gemileri var. Ulusal güvenlik için buna ihtiyacımız var” diyen ABD Başkanı, bölgedeki askeri ve ticari hareketliliği Washington için doğrudan tehdit olarak tanımladı.
Bu çıkış, Trump’ın 2019 yılında Grönland’ı “satın alma” önerisini yeniden hatırlatırken, bu kez söylemin merkezine ulusal güvenlik gerekçesinin yerleştirildiği görülüyor.
“Ada Satılık Değil” Tepkisi
Trump’ın açıklamalarına Danimarka’dan sert tepki geldi. Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Løkke Rasmussen, Trump’ın Grönland için özel elçi atamasını “derin üzüntüyle” karşıladıklarını açıkladı ve ABD’nin Kopenhag Büyükelçisi’nin Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldığını duyurdu.
Danimarka ve Grönland hükümetleri tarafından yayımlanan ortak bildiride, “Başka bir ülkenin ulusal güvenlik iddialarıyla ilhak edilemeyeceği” vurgulandı. Grönland Başbakanı ise Trump’ın yaklaşımını “kabul edilemez” olarak nitelendirerek adanın özerk statüsünün tartışmaya açık olmadığını belirtti.
Özel Elçi Krizi
Gerilimi artıran bir diğer adım ise Trump’ın Louisiana Valisi Jeff Landry’yi Grönland özel elçisi olarak ataması oldu. Landry’nin ABD’nin adadaki çıkarlarını güçlendirmekle görevlendirilmesi, Danimarka tarafından “egemenlik ihlali” olarak değerlendirildi.
Stratejik Hesaplar
Uzmanlara göre Trump’ın Grönland ısrarının arkasında, Rusya’nın Kuzey Kutbu’ndaki askeri varlığını artırması ve Çin’in Arktik bölgesindeki bilimsel ve ekonomik yatırımları bulunuyor. Grönland’ın buzullarının altında yer alan kritik mineraller de tartışmanın bir diğer boyutunu oluştururken Trump, “mineraller için değil, ulusal güvenlik için” hareket ettiklerini savunuyor.
ABD’nin 2025 Ulusal Güvenlik Stratejisi’nde Arktik bölgesine verilen önem, Trump’ın söylemlerini destekler nitelikte görülse de, bu yaklaşımın NATO müttefiki Danimarka ile ilişkileri daha da germesi bekleniyor.
Diğer İçerikler
