Belçika federal polisi, Gazze’de savaş suçu işledikleri iddiasıyla iki İsrail askerini Pazar günü gözaltına aldı. Tutuklamalar, iki insan hakları örgütünün yaptığı suç duyurularının ardından gerçekleşti.
Hind Rajab Vakfı (HRF) ve Küresel Hukuki Eylem Ağı (GLAN) tarafından yapılan açıklamada, şüphelilerin Belçika’da bir müzik festivaline katılmak için bulundukları ve yasal sürecin devam ettiği bildirildi. “Şüpheliler, Boom kentindeki Tomorrowland festivalinde açık bir güç gösterisiyle tespit edilerek tutuklandı” ifadelerine yer verildi.
HRF Direktörü Dyab Abou Jahjah, tutuklamaların önemine dikkat çekerek şunları söyledi: “Hesap verebilirlik için verilen uzun mücadele çerçevesinde bu büyük bir dönüm noktasıdır. Bu, bir Avrupa ülkesinin evrensel yargı yetkisini İsrail askerlerine karşı tanıyıp bunu güçlü bir şekilde uyguladığı, onları tutuklayıp sorgulanmak üzere karakola götürdüğü ilk olaydır.”
HRF ile davayı yürüten GLAN’ın kıdemli avukatı Dearbhla Minogue da, gelişmenin önemine vurgu yaptı. Minogue, “Soykırımın başlangıcından bu yana hesap verebilirlik açısından en büyük adım bu oldu, çünkü Avrupa’daki kolluk kuvvetleri ilk kez harekete geçerek bazı şüphelileri gerçekten tutukladı” dedi.
Minogue, “Bence artık Avrupa genelinde ve dünyada bir domino etkisi göreceğiz” diyerek, iki İsrail askerine yöneltilen suçlamalar arasında insan kalkanı kullanımı ve gelişigüzel yıkım bulunduğunu belirtti.
Söz konusu delillerin askerlerin kendi sosyal medya paylaşımlarından elde edildiği bildirildi. Minogue, “Bunlardan biri, birliğinin Gazze ve Lübnan’daki mülkleri havaya uçurduğu videoları paylaştı” dedi. “Diğeri ise, birliğinin insan kalkanı olarak kullandığı bir Filistinlinin yanında poz verdi.”
Belçika Federal Savcılığı, HRF ve GLAN tarafından Cuma ve Cumartesi günleri sunulan iki şikâyetin ardından soruşturma başlatıldığını açıkladı. Şikâyetler, “Gazze Şeridi’nde İsrail ordusuna mensup iki kişi tarafından işlendiği iddia edilen ciddi uluslararası insancıl hukuk ihlalleri”ne dayanıyordu.
Savcılık, 28 Nisan 2024’te yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanunu’nun Ön Başlığı’nın 14/10. maddesi kapsamında yargı yetkisi olabileceğini kaydetti. Söz konusu madde, Belçika mahkemelerine, 1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve 1984 tarihli İşkenceye Karşı Sözleşme uyarınca, ülke dışında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisi veriyor.
Savcılık açıklamasında, “Bu olası yargı yetkisi ışığında, Federal Savcılık, suç duyurusunda adı geçen iki kişinin bulunması ve sorgulanması talimatını polise verdi. Görüşmelerin ardından serbest bırakıldılar” denildi. Soruşturmanın bu aşamasında başka bir açıklama yapılmayacağı belirtildi.
Brüksel merkezli sivil toplum kuruluşu HRF, Ekim 2023’te başlayan savaşın ardından Gazze’de işlenen savaş suçlarına ilişkin uluslararası yasal süreçleri sürdürüyor. Vakfın kurucusu Dyab Abou Jahjah, Middle East Eye’a verdiği demeçte, İsrail askerlerinin Gazze’de işlediği suçlara dair 8.000’den fazla kanıt topladıklarını açıkladı.
Daha önce Avrupa ve Latin Amerika’da benzer davalar açan HRF, ilk kez bir girişimin tutuklamayla sonuçlandığını duyurdu.
Tutuklamalar, Belçika Kralı Philippe’in Gazze’deki durumu “insanlık için bir yüz karası” olarak nitelendirdiği ve Belçika’nın Birleşmiş Milletler’in “bu katlanılmaz krize derhal son verilmesi” yönündeki çağrılarını desteklediğini belirttiği konuşmayla aynı gün gerçekleşti.
Daha önce Kanada Kraliyet Atlı Polisi (RCMP) de, İsrail-Hamas silahlı çatışmasıyla ilgili konularda soruşturma başlattığını ve "soykırım, savaş suçları veya insanlığa karşı suçlar gibi temel uluslararası suçların faillerini" ortaya çıkarma çabasını duyurmuştu.
Diğer İçerikler