The Jarusalem Post, 16 Temmuz 2025 tarihli editoryal yazısında; İsrail’de her gün askerler ölürken ultra-ortodoks Yahudilerin askerden muaf tutulmak istenmesine isyan etti. Editoryal yazıda, İsrail toplumunu öfkelendiren bu ayırımcı yapının toplumda yarattığı huzursuzluğa dikkat çekildi.
Başbakan Binyamin Netenyahu Knesset’te bir türlü kabul edilemeyen Haredi askerlik muafiyet yasa tasarısını geçirmek için bir anlaşma üzerine çalışıyor.
Bir yandan hâlihazırdaki savaşta ölen İsrail askerlerinin sayısı giderek artarken diğer yandan, on binlerce Haredi gencinin bu görevden muaf tutulmasını talep eden partilere bağlı bir koalisyonu korumak için yoğun bir siyasi manevra da devam ediyor.
Haredi partiler, taleplerinin karşılanmaması halinde hükümetten istifa edecekleri tehdidinde bulundular. Yasa tasarısı; Haredi erkekleri, Haredi olmayan Yahudi ve Dürzilerden ayrı tutarak askerlikten muafiyetlerini içeriyor.
Bununla birlikte, Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı ve konuyla ilgili yasa tasarısını ilerletmekle görevli Liku Milletvekili Yuli Edelstein, sadece askerliği gerçekten zorunlu hale getiren ve binlerce Haredi’yi üniforma altına alan, askerlikten kaçmaya devam etmek için yeni bir yasa tasarısını destekleyeceklerini açıkça ifade ettiler.
Birleşik Tevrat Yahudiliği’nin iki kanadı da Edelstein’in hazırladığı taslak sonrası geri adım attılar ve istifalarını duyurdular. İstifalar Perşembe günü yürürlüğe girecek.
UJT’nin gitmesi ile birlikte, Netanyahu’nun koalisyonu kırılgan bir 61-59 çoğunluğa sahip olacak. Sefarad Haredi Partisi Şas’da çoğu kişinin beklediği yolu takip ederse hükümet çoğunluğunu tamamen kaybedecek ve sandalye sayısı 50’ye düşecek.
Bu durum hükümetin tamamen düşeceği anlamına gelmiyor. Yeni bir seçim için Netanyahu’nun seçim çağrısı yapması ya da Knesset’in kendini feshetmesi gerekiyor. Fakat bu iki senaryonun gerçekleşmesi de pek olası görünmüyor.
7 Ekim olaylarından bu yana İsrail’in resmi açıklamalarına göre 449’u Gazze’de olmak üzere 893 İsrail askeri öldürüldü. Yedek askerler ise personel yetersizliği sebebiyle tekrar tekrar geri çağırılıyor.
Askeri personel yetersizliğine rağmen Haredi partileri, Haredi erkeklerin ve yeşiva öğrencilerinin askerlikten muafiyetini talep ediyor. Uzun zamandır toplumsal bir gerilim kaynağı olan bu eşitsizlik şimdilerde ise ulusal bir krize dönüşüyor.
Haredi olmayan halkın öfkesi giderek arttı. Bu öfke 7 Ekim 2023’ten bu yana ülkenin kökten değiştiğini göremeyen Haredi siyasi liderliğine yansıyor gibi görünüyor.
Fakat daha da rahatsız edici olan durum şu ki askerleri ve yedek askerleri savaşmaya ve ölmeye iten mevcut hükümet, çocuklarının ve seçmenlerinin büyük çoğunluğu askerlik yapmayan Haredi partilerden 18 milletvekili tarafından destekleniyor.
Netanyahu’nun vereceği karar son derece kritik. Aksi takdirde Likud seçmenlerini eşit hizmet platformunun merkezi bir parçası haline getiren Avigdor Liberman’ın, Yisrael Beytenu’su gibi diğer sağcı partilere kaptırma riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
Haredi partilerin, Mea Şe’arim, Bnei Brak ve Beit Şemeş’in kulislerinden çıkıp ülkenin geri kalanından yükselen öfkeye kulak vermeleri yerinde olacaktır.
IDF toplumun tek bir kesimine ait olmamakla birlikte devletin fiziksel savunması bazılarının omuzlarına yüklenmemeli ve diğerleri de kenarda durup seyretmemelidir. Bu tamamen yanlış ve adaletsiz bir tutumdur.
Kaynak: The Jerusalem Post
Diğer İçerikler
