Türkiye, hava savunma alanındaki açıklarını kapatmak üzere son yıllarda önemli adımlar atarken, bu çabaların son halkasını “Çelik Kubbe” doktrini oluşturuyor. Türk savunma sanayii tarafından geliştirilen çok katmanlı hava savunma sistemleri, bu yeni konsept çerçevesinde entegre bir yapıya kavuşturuluyor.
İHTAR, ŞAHİN, GÖKBERK, KORKUT, GÜRZ, HİSAR-A, HİSAR-O ve SİPER gibi farklı menzil ve kabiliyetlere sahip sistemler, “Çelik Kubbe” çatısı altında birbirini tamamlayacak şekilde konuşlandırılıyor. Bu sistemlere ek olarak, radar ve elektro-optik bileşenler ile hedef tespiti, sınıflandırma ve takibini sağlayan ileri teknolojiler de entegre ediliyor.
Çok sayıda sensör, silah platformu, komuta-kontrol altyapısı ve haberleşme birimlerinin yanı sıra yapay zekâ destekli analiz yeteneklerini bir araya getiren bu yapı, Türkiye’nin hava savunma kapasitesini bütüncül bir şekilde yönetmeyi amaçlıyor.
Sistem, Türk hava sahasına yönelmesi muhtemel her tür tehdidi — seyir füzeleri, insansız hava araçları (İHA/SİHA), kamikaze dronlar, sürü dronlar, helikopterler ve benzeri unsurlar — farklı irtifalarda etkisiz hale getirecek şekilde geliştiriliyor. Öte yandan, en zorlu tehditlerden biri olan balistik füzelere karşı da özel bir önlem alınıyor: Geliştirilme süreci devam eden SİPER Blok 3, bu tehditleri bertaraf etmeye yönelik olarak projelendiriliyor.
Çelik Kubbe doktrini, Türkiye'nin savunma vizyonunda önemli bir eşik olarak değerlendiriliyor.
TÜBİTAK ASELSAN ROKETSAN
- Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından başlatılan KORKUT’tan SİPER’e kadar olan hava savunma şemsiyesi önemli ölçüde tamamlandı. Çelik Kubbe sisteminin en önemli bileşenini TÜBİTAK SAGE, ASELSAN ve ROKETSAN İş Ortaklığı tarafından geliştirilen SİPER hava savunma sistemi oluşturuyor. SİPER Ürün-1 üretildi, bu sistem 100 kilometre menziliyle envantere girdi. Şu anda ikinci ve üçüncü SİPER çalışmaları sürüyor. SİPER Ürün-2 150 kilometre ve SİPER Ürün-3’ün de 180 kilometre menzile sahip olması planlanıyor. SİPER Blok 3’ün ise yıl sonuna kadar devreye girmesi bekleniyor.
İHTAR: ASELSAN’ın mini/mikro İHA tehditlerini şehir ve kırsal ortamda etkisiz hale getirmek için geliştirmiş olduğu İHA’lara karşı tedbir sistemi.
ŞAHİN: Mini/mikro İHA’ların imhası için geliştirilen ŞAHİN, 40 mm fiziksel imha sistemi. Kolay intikal ve kurulum özelliklerine sahip ŞAHİN, kritik tesislerin korunması, sınır güvenliği, hava savunma gibi alanlarda kullanılabiliyor.
GÖKBERK: Çelik Kubbe’nin bir başka üyesi GÖKBERK, İHA’ların radar ve elektro-optik algılayıcılar ile arama, tespit, takibinin yapılabileceği; en az 5kW gücündeki lazer silahı kullanılarak tehditlerin fiziksel imhasını, Kangal karıştırıcı alt sistemini kullanarak da karıştırma yaparak işlevsel imhasını gerçekleştiren bir silah sistemi olarak öne çıkıyor. GÖKBERK, tüm 6x6 lastik tekerlekli araç platformunda bir araya getiren bir silah sistemi.
KORKUT: Sistem, kara birliklerine eşlik eden zırhlı araçlara monte edilen 35 mm çift namlulu top kullanarak hava tehditlerine karşı koruma sağlıyor. KORKUT, özellikle düşük irtifada seyreden İHA’lar, helikopterler, savaş uçakları ve seyir füzelerine karşı etkili.
GÜRZ: Alçak irtifada hava tehditlerine karşı özgün atış kontrol algoritması ile uygun silah tahsisi yapabilen tam otonom hava ve füze savunma sistemi.
HİSAR-A, HİSAR-O VE SİPER: HİSAR projesi, kısa (HİSAR-A), orta (HİSAR-O) ve uzun menzilli (SİPER) hava savunma sistemlerinden oluşan entegre bir yapı. Bu sistemlerin hedefleri arasında savaş uçakları, helikopter, İHA/SİHA ve seyir füzeleri bulunuyor. Kısa menzilli hava savunma sistemi HİSAR-A’nın önleme menzili 15+ km, orta menzilli hava savunma sistemi HİSAR-O’nun önleme menzili 25+ km, uzun menzilli hava savunma sistemi SİPER-1’in önleme menzili 100+ km, SİPER-2’in 150+ km, SİPER-3’ün ise önleme menzilinin 180+ km olması bekleniyor.
“Hava savunmasında yeni çağ: Yapay zekâ destekli sistemlerle küresel dönüşüm”
Günümüzde savunma sanayii, yapay zekâ destekli teknolojiler ve otonom hava savunma sistemleriyle radikal bir dönüşüm süreci yaşıyor. Artık hava savunma kabiliyeti sadece füze menzili veya radar kapasitesiyle değil; tehditleri önceden tespit edebilme, hedefi sınıflandırma ve otonom tepki süresi gibi gelişmiş kriterlerle ölçülüyor.
Yapay zekânın sağladığı hızlı analiz ve otomatik angajman yetenekleri, hava tehditlerine karşı ülkelerin çok daha etkili ve dinamik tepkiler verebilmesini mümkün kılıyor. Buda, klasik savunma mimarilerinden farklı olarak, entegre ve çok katmanlı sistemlerin öne çıkmasına neden oluyor. Radarlar, sensörler, karadan ve denizden konuşlu füze sistemleri ile mobil hava savunma unsurları artık ortak bir ağda birleşerek tehditlere karşı topyekûn bir savunma sağlıyor.
İşte radar teknolojisi, füze kabiliyeti, çok katmanlı mimari ve yapay zekâ desteği gibi kriterler baz alınarak hazırlanan, dünyanın en güçlü hava savunma sistemlerine sahip 20 ülke listes
Dünyanın En Güçlü Hava Savunma Sistemlerine Sahip Ülkeleri (2025)
Sıra |
Ülke |
Başlıca Sistemler |
1 |
ABD |
Patriot PAC-3, THAAD, Aegis BMD |
2 |
Rusya |
S-400 Triumf, S-500 Prometey, Pantsir-S1 |
3 |
Çin |
HQ-9, HQ-22, S-400 |
4 |
İsrail |
Arrow 3, David's Sling, Iron Dome |
5 |
Fransa |
SAMP/T, Aster 30, Mamba |
6 |
Türkiye |
S-400, HİSAR-A+, HİSAR-O+ |
7 |
Hindistan |
S-400, Akash, Barak-8 |
8 |
Almanya |
Patriot PAC-3, IRIS-T SLM, MEADS |
9 |
Birleşik Krallık |
Sky Sabre, Land Ceptor, Rapier |
10 |
Japonya |
Patriot PAC-3, Aegis Ashore, Type 03 Chu-SAM |
11 |
Güney Kore |
KM-SAM (Cheongung), Patriot PAC-3, L-SAM |
12 |
İtalya |
SAMP/T, Aspide, MEADS |
13 |
Suudi Arabistan |
Patriot PAC-3, THAAD, Shahine |
14 |
İspanya |
NASAMS, Patriot PAC-3, Spada 2000 |
15 |
Avustralya |
NASAMS, Aegis BMD, RBS-70 |
16 |
Kanada |
NASAMS, ADATS, Mistral |
17 |
Pakistan |
HQ-9/P, LY-80, FM-90 |
18 |
Brezilya |
Pantsir-S1, RBS-70, Igla |
19 |
Mısır |
S-300VM, Buk-M2, Tor-M1 |
20 |
Endonezya |
NASAMS, Oerlikon Skyshield, Starstreak |
“Türkiye Listede Yükseliyor”
Listeye göre Türkiye, yerli ve milli sistemleriyle dikkat çeken ülkeler arasında yer alıyor. HİSAR-A+ ve HİSAR-O+ gibi milli hava savunma sistemlerinin yanı sıra, S-400 platformunun entegrasyonu ve geliştirilen SİPER sistemi sayesinde çok katmanlı savunma altyapısını hızla genişletiyor.
Gelecekte yapay zekâ destekli karar sistemleri ve yüksek irtifa balistik füze önleme kapasitesine sahip projelerin devreye alınmasıyla Türkiye'nin sıralamada daha üst basamaklara tırmanması bekleniyor.
Kaynak: Hürriyet
Diğer İçerikler