Çin ve Mısır, 19 Nisan – 4 Mayıs 2025 tarihleri arasında, Mısır’daki Wadi Abu Rish Hava Üssü’nde ilk ortak hava tatbikatlarını gerçekleştirdi.
“Civilization Eagle 2025” adı verilen tatbikat (Medeniyet Kartalı 2025), Çin’in Kuzey Afrika’daki askeri diplomasisine önemli bir ivme kazandırırken, Mısır’ın ABD dışında yeni savunma ortaklıklarına yöneldiğini de gözler önüne serdi.
Çin Savunma Bakanlığı tarafından “pratik iş birliğini geliştirme ve karşılıklı güveni artırma” hedefiyle tanımlanan tatbikat; görev planlaması, hava muharebe simülasyonları, havadan yakıt ikmali ve savaş alanında arama-kurtarma eğitimlerini içerdi. Çin açısından bu tatbikat, ülke sınırlarından 6.000 kilometre ötede güç projeksiyonu anlamına gelirken; Mısır içinse hava kuvvetlerini yükselen bir küresel güçle karşılaştırma ve savunma iş birliklerini çeşitlendirme fırsatı sundu.
LSE Africa platformunda yayımlanan bir analizde, uzmanlara göre tatbikat yalnızca bir askeri eğitim çalışması değil, aynı zamanda ABD’nin bölgede yıllardır sürdürdüğü askeri etkisine doğrudan bir mesaj niteliği taşıyor. Mısır, yıllık yaklaşık 1 milyar dolarlık Amerikan askeri yardımı almasına rağmen, ileri teknoloji silahlar üzerindeki kısıtlamalardan uzun süredir rahatsızlık duyuyordu. Çin’le yapılan bu tatbikat, Kahire’nin “tek taraflı bağımlılık”tan uzaklaşmak istediğini açıkça ortaya koydu.
Tatbikatın coğrafi konumu da dikkat çekici: Çin jetlerinin İsrail sınırına yalnızca 100 kilometre mesafede uçması, Pekin’in artan bölgesel cesaretini simgeliyor. Ayrıca Çin’in, insan hakları ya da siyasi reform gibi koşullar öne sürmeden gelişmiş sistemleri daha düşük maliyetlerle sunması, Mısır gibi modernleşme arayışındaki ülkeler için cazip bir alternatif yaratıyor.
Geçmişte ABD’ye sıkı şekilde bağlı olan Mısır’ın bu yönelimi, çok kutuplu bir güvenlik düzeninin doğmakta olduğuna işaret ediyor. Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki yatırımları, Cibuti’deki askeri üssü ve yakın zamanda açıklanan 38 milyar poundluk Afrika askeri destek planı, Pekin’in bölgedeki niyetlerinin kapsamını net şekilde ortaya koyuyor.
Ancak tüm bu gelişmelere rağmen, uzmanlar Mısır’ın ABD ile ilişkilerini tamamen koparmasının mümkün olmadığını vurguluyor. Camp David Anlaşması’nın stratejik ağırlığı ve Amerikan yardımlarının boyutu dikkate alındığında, Kahire’nin iki kutuplu bir denge politikası izlemesi muhtemel görünüyor.
“Civilization Eagle 2025” (Medeniyet Kartalı 2025), sadece Çin-Mısır ilişkilerinde değil, Kuzey Afrika’daki güç dengelerinde de yeni bir dönemin habercisi olabilir. Tatbikat; diğer bölge ülkelerinin de Çin ile benzer askeri iş birliklerine yönelmesiyle, ABD’nin Akdeniz ve Kızıldeniz’deki manevra alanını daraltabilecek jeopolitik gelişmelere zemin hazırlıyor.
Kaynak: LSE Africa
Diğer İçerikler
