ABD Başkanı Donald Trump'ın hazırladığı 20 maddelik Gazze barış planı 29 Eylül 2025’te yayımlandı. Açıklanan plan, derhal ateşkes ilan edilmesini, Hamas tarafından kaçırılan İsrailli rehinelerin iadesini, Filistinli mahkumların bir kısmının serbest bırakılmasını, Gazze'nin silahsızlandırılmasını, uluslararası bir istikrar gücünün bölgeye konuşlandırılmasını, uluslararası denetim altında Filistinli teknokratlardan oluşacak geçici bir yönetimin tesisini, geniş çaplı yeniden inşa faaliyetlerini ve koşullara bağlı olarak Filistin devletine giden bir yol haritasını öngörmekteydi.
Plana Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Katar, Pakistan, Suudi Arabistan ve Ürdün destek açıklamasında bulundular.
Barış planın ilk bölümü, Beyaz Saray'ın duyurduğu “Başkan Trump'ın Gazze Savaşı'nı Kapsamlı Bir Şekilde Sonlandırma Önerisinin Uygulama Adımları” 9 Ekim 2025 tarihinde Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde İsrail ve Hamas tarafından imzalandı. İsrail kabinesinin 10 Ekim 2025'te anlaşmayı onaylaması ile ateşkes süreci başladı.
Trump tasarısı, 17 Kasım 2025’te BM Güvenlik Konseyi’nde, Çin ve Rusya’nın çekimser kaldığı oylamada kabul edilerek 2803 sayılı karara dönüştü.
Karar metninde, Gazze'de ateşkesin ilgili tüm taraflarca tamamen uygulanması gerektiğine vurgu yapılarak, uluslararası hukuki statüye sahip "Barış Kurulu" adı verilen yapılanma şemsiyesi altında Gazze'nin yeniden yapılanma ve inşası sürecinin yürütüleceği belirtildi. Gazze tasarısında Barış Kurulu'nun “Uluslararası İstikrar Gücü” (ISF) kurmaya yetkilendirildiği kaydedilerek, "(ISF'e katılacak) Kuvvetler, katılımcı devletler tarafından sağlanacak, Mısır ve İsrail ile yakın istişare içinde çalışacaktır." ifadesi kullanıldı.
ABD’nin BM Büyükelçisi Mike Waltz, Azerbaycan ve Endonezya’yı ISF’ye katkıda bulunacak ülkeler olarak açıkladı, Endonezya, 20 bin asker göndermeye hazır olduğunu beyan etti. Azerbaycan ise konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmadı.
Gazze Barış Kurulu Nedir?
Gazze Barış Kurulu (Board of Peace - BoP), "Gazze Barış Planı" kapsamında oluşturulan bir geçiş yönetimi organıdır. Başkanlığını Trump üstleneceği bu kurul, Gazze Şeridi'nde ateşkesin ardından geçici bir yönetim yapısı olarak işlev görecek, yeniden inşayı koordine edecek ve Filistinli teknokratlardan oluşan bir komitenin denetimini sağlayacaktır.
ABD başkanı Trump, 11 Aralık 2025 itibarıyla, kurulun yaklaşık 10 üyeden oluşacağını (Arap ve Batılı ülkelerin liderleri dahil) ve üyelerin 2026 başlarında resmi olarak açıklanacağını belirtti. Bu arada, Gazze'nin yönetiminde rol alacağı iddia edilen eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in, Arap ve Müslüman ülkelerin karşı çıkması nedeniyle değerlendirme dışı kaldığı haberlere yansıdı.
Uluslararası İstikrar Gücü Nedir?
Uluslararası İstikrar Gücü (International Stabilization Force - ISF), aynı barış planı çerçevesinde BMGK Karar 2803 ile yetkilendirilen çok uluslu bir barış gücüdür. Gazze'de güvenlik ortamını stabilize etmek, demilitarizasyonu sağlamak ve insani yardım koridorlarını korumak amacıyla kurulmuştur. Güç, Barış Kurulu'nun denetimi altında çalışacak ve İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) kademeli çekilmesini destekleyecektir.
ISF de yer alması beklenen Müslüman ülkelerin endişesi
Uluslararası İstikrar Gücü hala teşkil edilmiş değil. Türkiye’nin bu güce katılması İsrail tarafından reddediliyor. Güce katılacağı bilinen ülkeler “Türkiye yoksa bizde yokuz” açıklaması yaparak ISF'ye katılım için Türkiye'nin yer almasını şart koştular.
Diğer taraftan, İsrail saldırıları devam ederken Hamas’ın ISF tarafından silahsızlandırılması en büyük problem kaynağı olmaya devam ediyor. Çünkü Trump planı, ISF’yi Hamas ve diğer direniş gruplarını silahsızlandırma ve dağıtma görevinden sorumlu tutuyor. Hamas’ın ISF eliyle zorla silahsızlandırılması Müslüman ülkeler tarafından İsrail’e hizmet olarak değerlendiriliyor ve bundan rahatsızlık duyuluyor. Hamas’ın nasıl ve ne zaman silahsızlandırılacağı konusunda bir anlaşma sağlanmadıkça, Arap ve Müslüman ülkeler asker göndermeye istekli değiller. Trump yönetiminin üst düzey yetkililerinin, Türkiye ve Katar’ın talepleri doğrultusunda Hamas’a silahsızlanması için iki yıla kadar süre tanınması için İsrail’e baskı yaptığı bildiriliyor.
Diğer İçerikler
