13 Haziran 2025 sabahının erken saatlerinde İsrail, İran’ın çeşitli bölgelerine yönelik geniş kapsamlı bir hava saldırısı düzenledi. İsrail bu operasyonu “önleyici ve hassas bir müdahale” olarak tanımlarken, saldırının hedefinde İran’ın nükleer programı, askeri altyapısı ve stratejik komuta kadroları olduğu açıklandı. Bu gelişmenin ardından İsrail genelinde olağanüstü hal ilan edildi; ülkenin kuzey ve merkez bölgelerinde sirenler çaldı, cep telefonlarına acil uyarılar gönderildi.
Saldırının Zamanlaması ve İlk Etkileri
Saldırılar, İran yerel saatiyle yaklaşık 03:30’da başkent Tahran’da duyulan büyük patlamalarla başladı. Patlamaların etkisi kentin kuzeydoğusuna kadar hissedildi. İran devlet medyası, saldırıların sivil yerleşim bölgelerini de etkilediğini bildirirken, bazı bölgelerde elektrik kesintileri yaşandığı açıklandı. Patlamaların hemen ardından İran Hava Kuvvetleri'nin alarm durumuna geçtiği ve hava sahasının kısa süreliğine ticari uçuşlara kapatıldığı bildirildi.
Üst Düzey Askerî Komutanlar ve Bilim İnsanları Hayatını Kaybetti
İranlı resmî kaynaklara göre saldırılarda, İran Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami ve Khatamü’l-Enbiya Karargâh Komutanı General Gholamali Raşid yaşamını yitirdi. Bunun yanında İran Atom Enerjisi Kurumu'nun eski başkanı Fereydun Abbasi ve Azad Üniversitesi Rektörü Mehdi Tehrançi'nin de hedef alınarak öldürüldüğü belirtildi.
Nükleer Tesisler Doğrudan Hedefteydi
Saldırılar yalnızca komuta merkezleri ve askeri hedeflerle sınırlı kalmadı. İran’ın nükleer altyapısının temel taşları olan Natanz, Fordo, Arak (Khondab), İsfahan, Buşehr ve Tahran’daki reaktörlerin de çeşitli derecelerde saldırıya uğradığı bildirildi. Özellikle Natanz ve Fordo’daki zenginleştirme tesislerinde ciddi patlamalar yaşandığı, sahadaki ekiplerin tesisi boşalttığı ileri sürüldü.
Natanz Tesisi
Yaklaşık 14 bin santrifüjün bulunduğu ve İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin kalbi sayılan bu tesis, geçmişte siber saldırılarla hedef alınmıştı. İsrail’in bu kez doğrudan füze saldırısı gerçekleştirdiği, yeraltı sığınaklarında bile sarsıntılar yaşandığı bildiriliyor.
Fordo Tesisi
Yer altındaki yapısıyla dikkat çeken ve daha yüksek oranda zenginleştirme yapılan bu tesisteki zarar düzeyi henüz netleşmedi. Ancak İsrail’in Fordo’nun altyapısını hedef alan derin delici mühimmatlar kullandığı iddiaları gündemde.
Arak (Khondab) Reaktörü
Plütonyum üretme potansiyeli nedeniyle Batı’nın uzun süredir baskı uyguladığı bu ağır su reaktörü, 2015 sonrası modifiye edilmesine rağmen yeniden gündemdeydi. Saldırının bu tesise de yöneldiği ancak nükleer sızıntı riskine dair bir açıklama yapılmadığı bildirildi.
İsfahan Nükleer Kompleksi
Nükleer yakıt üretimi ve dönüştürme sürecinin yürütüldüğü bu merkez de saldırıya uğradı. İran kaynakları burada 2024’te başlatılan yeni araştırma reaktörünün de zarar gördüğünü belirtti.
Buşehr Nükleer Santrali
İran’ın tek sivil nükleer santrali olan Buşehr’in doğrudan hedef olup olmadığına dair çelişkili bilgiler mevcut. Ancak bölgedeki Rus mühendislerin geçici olarak tesisten tahliye edildiği yönünde haberler var.
Tahran Araştırma Reaktörü
İzotop üretimi amacıyla kullanılan küçük ölçekli bu reaktörün yakın çevresinde patlamaların duyulduğu bildirildi.
Parchin Askeri Kompleksi
Tahran'ın güneydoğusunda bulunan ve geçmişte nükleer silah araştırmalarıyla ilişkilendirilen Parchin askeri tesisine de saldırı düzenlendiği, burada bir mühendislik binasının hedef alındığı ve can kaybının yaşandığı ifade edildi.
