Libya’nın doğusundaki Hafter destekli Tobruk Parlamentosu, 2019 yılında Türkiye ile imzalanan deniz yetki alanlarının sınırlandırılması mutabakatını incelemek üzere teknik bir komite kurdu. Bu beklenmedik hareket, Yunanistan’da büyük bir diplomatik şok etkisi yaratırken, bölge stratejilerini de altüst etti.
Yunan medyası, "diplomatik ters köşe” olarak nitelediği bu gelişmeyi büyük bir endişeyle takip ediyor. Hafter’e yatırım yaparak Türkiye–Libya anlaşmasını geçersiz kılmayı planlayan Atina, son gelişmeyle birlikte hesaplarının bozulduğunu hissediyor.
Yunan Ekathimerini gazetesi, Tobruk Parlamentosu ve Türkiye arasındaki son gelişmeleri sayfalarına taşıdı. Haberde şu ifadelere yer verildi:
Yunanistan'ın Akdeniz'e ilişkin dış politikasının temel direklerinden biri ve aynı zamanda Türkiye ile olan rekabeti, Libya'nın iki karşıt iktidar kutbundan biri olan ve bölünmüş ülkenin parlamentosunu da içeren Bingazi Hükûmeti’nin Türkiye'ye doğru kayması nedeniyle parçalanıyor gibi görünüyor.
Yunanistan, Trablus'taki resmi hükûmete karşı olan Libya güçlerinin komutanı Halife Hafter'in dostluğunu sağlamak için çok yatırım yapmıştı. Atina, Hafter'in Türkiye yanlısı Trablus grubuna karşı bir denge unsuru olarak hareket edeceğinden emindi. Ancak son hamleler ve Halife'nin oğlu Saddam Hafter'i de içeren bir Bingazi heyetinin Atina'ya yaptığı ziyaret, mevcut ilişkilerin en iyi ihtimalle kayalıklardan oluştuğunu gösteriyor.”
Libya'nın doğusundaki Temsilciler Meclisi tarafından atanan Başbakan Usame Hamad, Yunanistan’ın Türkiye-Libya arasında 2019 yılında imzalanan Deniz Yetki Alanlarını Sınırlandırma Mutabakat Muhtırası’na yönelik itirazlarına sert tepki gösterdi.
Hamad, anlaşmanın uluslararası meşruiyetle uyumlu olduğunu vurgulayarak, Libya’nın egemenliğini ihlal edecek herhangi bir adıma karşı sert şekilde karşılık verme hakkını saklı tuttuklarını ifade etti.
Hafter’in Türkiye yanlısı değişen çizgisi
2020 yılında “Tüm kuvvetlerimizi Libya'daki Türk kuvvetlerine karşı savaşa hazır olmaya çağırıyorum.” diyen Halife Hafter, son dönemde Ankara ile normalleşme yoluna girdi.
Hafter’in oğlu Saddam Hafter, geçen yıl İstanbul'da düzenlenen SAHA EXPO 2024 Uluslararası Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı'na geldi. Ziyareti kapsamında hem Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler hem de husumetli oldukları Ulusal Birlik Hükümeti’nin İçişleri Bakanı İmad Trablusi ile görüştü.
Hafter’in diğer oğlu Belkasım Hafter de yine geçen yıl Bingazi’de Türk şirketleriyle masaya oturarak yeni projelerin hayata geçirilmesi için ticari sözleşmeler imzaladı. Daha sonra Ankara’ya gelen Belkasım, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile de görüştü.
Normalleşen ilişkilerin ardından Türk Hava Yolları, 10 sene önce askıya alınan Bingazi uçuşlarını Ocak 2025’te yeniden başlattı.
Son dönemde Türkiye-Mısır yakınlaşması, Atina ve Kahire’nin 2020’de Ankara’ya karşı ortak deniz yetki anlaşması imzalayarak Türkiye–Libya hattını izole etmeyi hedefleyen stratejisini de suya düşürmüş görünüyor.
Libya’daki her iki cephenin de Ankara ile yakın temasta olması, bölgedeki güç dengelerinin yeniden şekillenmekte olduğunu gösteriyor.
