Soykırımcı Beşar Esad’ın Binlerce Tutuklunun Cesedini Çöldeki Yeni Toplu Mezarlara Taşıttığı Ortaya Çıktı

Suriye’de Beşar Esad rejiminin savaş suçlarını örtbas etmek amacıyla yürüttüğü gizli bir operasyonun ayrıntıları ortaya çıktı. 2019–2021 yılları arasında gerçekleştirilen bu operasyonda, binlerce tutuklunun cesedi Şam yakınlarındaki eski toplu mezarlardan alınarak Dhumair çölü bölgesine taşındı.

Rejim kaynaklı gizli emirlerle yürütülen taşınma süreci, güvenlik birimlerinin kontrolünde gece saatlerinde gerçekleştirildi. Cesetlerin kamyonlarla taşındığı, önceden kazılmış dev çukurlara topluca gömüldüğü bildirildi. Görgü tanıkları, askerlerin “delilleri yok etmekle görevlendirildiklerini” ve emirlere itiraz edenlerin de tehdit edildiğini aktardı.

Operasyon kapsamında, daha önce toplu mezar olarak kullanılan Qutayfah bölgesindeki hendeklerin boşaltıldığı, yeni mezar alanının ise yaklaşık iki kilometre uzunluğunda ve 34 ayrı çukurdan oluştuğu belirlendi. Uydu görüntülerinde, bu bölgelerde son dönemde taze toprak hareketleri ve kazı izleri tespit edildi.

Uzmanlar, bu operasyonun temel amacının rejimin geçmişteki infazlara ilişkin delilleri ortadan kaldırmak olduğunu belirtiyor. Taşınan cesetlerin büyük bölümünün, 2011 sonrası dönemde rejim hapishanelerinde yargısız infaz edilen tutuklulara ait olduğu tahmin ediliyor.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, Suriye’deki bu yeni mezar alanlarının “insanlığa karşı suçların izlerini silme girişimi” olduğunu vurguladı. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği yetkilileri, söz konusu faaliyetlerin bağımsız uluslararası soruşturmalara konu edilmesi gerektiğini bildirdi.

Suriye İnsan Hakları Ağı verilerine göre, ülkede iç savaşın başladığı 2011’den bu yana yaklaşık 100 bin kişi kayboldu, 14 binden fazlası ise işkence sonucu öldürüldü. Yeni ortaya çıkan mezarların, bu kayıpların bir bölümüne ait olduğu değerlendiriliyor.

Ortaya çıkan yeni bulgular, Esad rejiminin savaş boyunca uyguladığı zorla kaybetme, işkence ve yargısız infaz politikalarının hâlen sürdüğünü bir kez daha gözler önüne serdi.