Macaristan, AB Üyesi Ülkelerin, Kararları Tek Başına Veto Etme Kuralının Değiştirilmesi Önerisini de Veto Etti

Avrupa Birliği (AB) liderleri, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da iki gün süren gayri resmi zirveyi tamamladı. Zirve, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik bombardımanlarını artırdığı ve ABD'nin desteğini azalttığı bir dönemde gerçekleşti. Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın vetoları, Ukrayna'ya yönelik ortak politikaları gölgeledi.

Avrupa Konseyi Başkanı António Costa'nın sunduğu "nitelikli çoğunluk" önerisi, AB'nin genişleme sürecinde oy birliği yerine nitelikli çoğunlukla karar alınmasını hedefliyordu. Bu girişim, Ukrayna ve Moldova'nın üyelik müzakerelerindeki tıkanıklığı aşmak için tasarlanmıştı. Ancak Orban, öneriyi veto ederek "Bu plan öldü" ifadesini kullandı. Costa, müzakere "küme"lerinin (clusters) açılmasını nitelikli çoğunlukla mümkün kılmayı önermiş, ancak küme kapatmaları için oy birliğini zorunlu tutmuştu.

Orban ayrıca, Rusya Merkez Bankası'na ait dondurulmuş varlıkların (yaklaşık 140 milyar euro, büyük kısmı Belçika'daki Euroclear'da) Ukrayna'ya kredi olarak aktarılması önerisini de reddetti. Belçika Başbakanı Bart De Wever, "riskin paylaşılması" çağrısı yapmış ve "Maksimum yasal kesinlik ve dayanışma istiyorum" demişti. Orban ise buna yanıt olarak, "Belçika sorumluluğun paylaşılmasını istiyor. Biz bu anlaşmanın bir parçası değiliz. Eğer AB bir başkasının parasına el koymaya karar verirse, biz taraf olmayacağız" ifadelerini kullandı.

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, zirvenin kapanışında hayal kırıklığını dile getirdi: "Stratejimize bağlı kalmalıyız ve AB’nin genişlemesi de bunun bir parçası. Bu konu yalnızca AB’yi değil, tüm Avrupa kıtasını ilgilendiriyor. Güçlü bir Avrupa inşa etmeliyiz ve bana göre bunun yolu birliği genişletmekten geçiyor." Frederiksen, Orban'ın vetosuna doğrudan değinerek, "Bir ülkenin ve Sayın Orban'ın kesinlikle tüm Avrupa'nın geleceğine ilişkin kararlar almasına izin vermeyeceğim" dedi. Ukrayna ile teknik çalışmaları veto kalkmasa da sürdürmeyi savundu.

Avrupa Komisyonu, yaptırımların yenilenme sürecini değiştirerek varlıkların dondurulmasını daha öngörülebilir kılmayı planlıyor ancak bu da oy birliğine bağlı. Komisyon, Ukrayna'nın altı müzakere kümesindeki mevzuat taramasını "rekor hızla" tamamladığını duyurdu.

Ukrayna'dan Tepki

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Orban'ı "seçim propagandası" yapmakla suçladı: "Macaristan ile sorunlarımız var ve bunu açıkça söyleyebiliriz. Orbán bunu seçimler yüzünden yapıyor. 40 milyonluk bir ülkenin AB’ye katılmasını engelliyor" Zelenskiy, 2014 Onur Devrimi'ne atıfla, "Rusya bu savaşı, bizim Avrupa’ya doğrudan katılma irademiz nedeniyle başlattı" dedi. Orban, 15 yıldır iktidarda olup Nisan 2026 seçimlerinde muhalefet lideri Peter Magyar karşısında zorlanıyor.

Zirve, 1-2 Ekim 2025'te gerçekleşti ve Orban'ın vetoları uluslararası medyada geniş yer buldu. Zirve, AB'nin iç bölünmelerini yansıttı. Gelişmeler, AB'nin genişleme ve Rusya politikalarını etkileyecek. Zirve sonrası resmi kararlar, 29-30 Ekim Brüksel zirvesinde alınacak.