İsrail'in 9 Eylül'de Katar'ın başkenti Doha'da Hamas liderlerini hedef alan saldırısının ardından, İslam İş birliği Teşkilatı ve Arap Ligi bugün (15 Eylül) Doha'da olağanüstü bir ortak zirve düzenliyor. Zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya el Sudani, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara gibi bölgenin önemli liderleri katılıyor. Zirvenin ana gündem maddesi, İsrail'in saldırısına karşı ortak bir tutum belirlemek ve Gazze'deki krize çözüm bulmak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın zirvede, İsrail'in saldırganlığına karşı güçlü bir dayanışma mesajı vermesi ve Filistin halkının haklarının korunması için somut adımlar atılması yönünde çağrıda bulunması bekleniyor. Zirvede, İsrail'i kınayan ve uluslararası topluma Gazze'deki insani krize son verme çağrısı yapan bir karar taslağının ele alınacağı bildirildi.
Dünkü Hazırlık Zirvesinde Neler Konuşuldu?
Zirve öncesinde dün (14 Eylül) yapılan hazırlık toplantısında, dışişleri bakanları bir araya gelerek zirvenin sonuç bildirisini ele aldı. Hazırlanan taslak metinde, İsrail'in Doha saldırısının ve Gazze'deki eylemlerinin, bölgedeki normalleşme çabalarını tehdit ettiği vurgulandı. Taslakta ayrıca İsrail'in "soykırım, etnik temizlik, açlık, kuşatma ve sömürgeleştirme faaliyetleri" de sert bir dille kınandı.
Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Sani, hazırlık toplantısında yaptığı konuşmada, uluslararası toplumu "çifte standart" uygulamakla eleştirerek, İsrail'in eylemlerinden sorumlu tutulması gerektiğini belirtti. Katar'ın egemenliğinin ihlaline müsamaha göstermeyeceğini ve bu saldırıya yanıt verme hakkını saklı tuttuklarını vurgulayan Al Sani, İsrail'in barış için her fırsatı sabote ettiğini ifade etti.
Toplantıda öne çıkan konuşmalar, İsrail’e karşı birlik çağrısı ve Gazze’deki soykırıma odaklandı:
- Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al Thani, İsrail’in eylemlerinin Doha’nın arabuluculuğunu durdurmayacağını vurguladı: "Bu saldırı, barış ve rehinelerin serbest bırakılması çabalarını baltalamayı amaçlıyor. Katar, Mısır ve ABD ile arabuluculuğa devam edecek ve kolektif bir yanıt arayacak" dedi. Ayrıca, zirvenin bölgeyi riske atan İsrail eylemlerine karşı bir dayanışma gösterisi olduğunu belirtti.
- İran Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Larijani bir açıklamada, "Yalnızca konferanslar düzenlemek İsrail’e onay vermek demektir. İslam hükümetleri, İsrail’in çılgınlığına karşı ortak operasyon odası kurmalı" dedi.
- Zirvenin dışişleri bakanları toplantısına katılan Fidan, toplantı sonrası Al Jazeera Arapça ve Katar TV’ye açıklamalarda bulundu. Filistin İsrail sorunu yalnız bölgesel bir sorun değildir. Filistin İsrail sorununun yalnız bölgesel bir sorun olmadığını belirten Fidan, Filistin-İsrail sorununu "bölgedeki İsrail yayılmacılığı" olarak tanımlayarak, Arap ve İslam ülkelerine harekete geçme çağrısı yaptı: "Şu anda Filistin topraklarının işgali, Gazze’deki soykırım değil aynı zamanda İsrail’in bölgede yayılmacılığının da bölge ülkeleri için büyük bir tehdit oluşturduğunu görüyoruz. En son saldırıyı Katar’da gördük. Bu, şu anda asıl üzerinde odaklanmamız gereken büyük bir problem. Sadece bir Filistin meselesiyle karşı karşıya değiliz, aynı zamanda bir İsrail yayılmacılığıyla karşı karşıyayız. Sorun bu şekilde tanımlandıktan sonra aslında Arap ülkeleri, İslam ülkeleri bir araya gelerek bu yeni tanımlanmış sorun üzerinden çözüm ve cevap getirmeleri gerekiyor. Yani bölgesel güvenliğimizin daha sağlam ve kurumsal temellere oturtulması gerekiyor. Bölgede hiç kimse, hiç kimsenin güvenliğini tehdit eder durumda olmamalı. Bölge, egemenlik, güvenlik ve toprak bütünlüğü gibi sorunları aşmış olmalı."
Fidan, İsrail’in iki temel amacına dikkat çekerek, "Birincisi topraklarını genişletip Büyük İsrail’i kurmak." Türkiye-Katar ilişkilerine de değinerek, "Katar halkına en içten sevgi ve selamlarımı iletmek istiyorum. Son İsrail saldırısından ötürü de büyük geçmiş olsun diyorum. Türkiye her zaman olduğu gibi bugün de Katar’ın yanındadır. Cumhurbaşkanımızla Sayın Şeyh Tengir arasında kurulmuş dostluk ve dayanışma ilişkisi vardır. Ne türden uluslararası ve bölgesel tedbir alınması gerekiyorsa Katar’ın yanında olacağız."
- Arap Ligi Genel Sekreteri Sözcüsü Jamal Rushdi, Zirvenin Katar’a "tam dayanışma" mesajı taşıdığını ifade etti: "Bu sadece İsrail-Filistin çatışması değil; Filistin’in işgali ve Gazze’deki devam eden soykırım meselesi."
- Mısır Dışişleri Bakanı Badr Abdelatty, zirve öncesi yoğun diplomatik temaslar gerçekleştirdi. Suudi Arabistan, Türkiye ve Pakistan dışişleri bakanlarıyla görüşmelerde bulundu ve İsrail saldırılarını kınadı. Mısır Dışişleri Bakanlığı açıklamasına göre, krizin değerlendirilmesi ve siyasi-güvenlik zorluklarına karşı yollar aranmasına odaklanıldı. Abdelatty, Pakistan Dışişleri Bakanı Ishaq Dar ile telefon görüşmesinde, Doha saldırılarını güçlü şekilde kınadı ve İslam İş Birliği Teşkilatı dışişleri bakanları toplantısının modalitelerini tartıştı.
Bugün yapılacak liderler zirvesinde, hazırlık toplantısında ele alınan karar taslağının onaylanarak kamuoyuna duyurulması ve İsrail'e karşı atılacak somut adımların belirlenmesi bekleniyor.
Diğer İçerikler
