İsrail basınında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, pazartesi günü Kudüs’te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede Trump yönetiminin “sert ve özel mesajlarını” iletti. Görüşmenin, ay sonunda Florida’da yapılması planlanan ABD–İsrail zirvesi öncesinde gerçekleştiği ve ana gündem maddelerinin Gazze, Suriye ve Trump’la yapılacak buluşma olduğu aktarıldı.
Gazze’de Türkiye’nin rolü ve ateşkesin ikinci aşaması
Gazze dosyasında, Ekim ayında başlayan kırılgan ateşkesin ikinci aşamasına geçişin ele alındığı belirtildi. Yedioth Ahronoth gazetesi, Barrack’ın Netanyahu’nun Türkiye’ye ilişkin kaygılarını gidermeye çalıştığını ve Türkiye’nin Gazze’de kurulması öngörülen uluslararası güce katılmasına İsrail tarafını ikna etmeye çalıştığını yazdı. Haberde, Barrack’ın Türkiye’nin Hamas üzerinde en fazla etkiye sahip ülke olduğunu, silahsızlanma konusunda Hamas’ı ikna edebilecek en güçlü aktörlerden biri olarak görüldüğünü vurguladığı ifade edildi.
Habere göre Barrack, Türkiye’nin Trump planını imzaladığını ve Hamas adına silahların teslimini içeren maddeye taahhüt verdiğini Netanyahu’ya hatırlattı. Türkiye’nin katılımının, şu aşamada çekimser olan birçok ülkeyi de uluslararası güce katılmaya teşvik edeceği görüşü paylaşıldı.
“Kabul edilemez” uyarısı ve Beyaz Saray’ın mesajı
Haberde, Barrack’ın “Türkiye’nin dışlanmasının diğer ülkelerin de geri adım atmasına yol açtığını, Başkan Trump’ın bu planın başarısız olmasına izin vermeyeceğini” söylediği aktarıldı. Netanyahu’nun “Hamas’ın silah bırakacağına güvenmediği” yönündeki açıklamalarının ve İsrail’in bunu zorla sağlayabileceğine dair ifadelerinin “kabul edilemez” olduğu ve planı tehdit ettiği uyarısında bulunulduğu kaydedildi.
Bu bilgiler, İsrail Kanal 12 televizyonunun aktardıklarıyla da örtüştü. Kanal 12, Beyaz Saray’ın Netanyahu’ya “özel ve sert” bir mesaj gönderdiğini ve Hamas’ın üst düzey askeri isimlerinden Raid Saad’ın öldürülmesinin, Trump arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasının ihlali olarak görüldüğünü bildirdi. Kanal, ateşkesin ikinci aşamasına geçiş konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle Trump yönetimi ile Netanyahu hükümeti arasında artan bir gerilim yaşandığını da aktardı.
ABD’li iki yetkili, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Beyaz Saray Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Başkan Trump’ın damadı Jared Kushner’in Netanyahu’nun tutumundan “son derece rahatsız” olduğunu söyledi. Üst düzey bir ABD’li yetkiliye göre Netanyahu’ya iletilen net mesajda, Trump’ın arabuluculuğunda sağlanan Gazze anlaşmasının itibarının zedelenmesine izin verilmeyeceği vurgulandı.
Batı Şeria, Abraham Anlaşmaları ve bölgesel endişeler
Batı Şeria konusunda da Beyaz Saray’ın, Yahudi yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik şiddetinden ve Arap dünyasında provokasyon olarak algılanan İsrail adımlarından giderek daha fazla endişe duyduğu belirtildi. Washington’un Netanyahu’dan, Abraham Anlaşmaları’nın genişletilmesine zarar verecek adımlardan kaçınmasını istediği ifade edildi.
ABD’li bir yetkili, Netanyahu’nun son iki yılda uluslararası alanda giderek yalnızlaştığını savunarak, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin kendisiyle neden görüşmediğini ve BAE’ye neden davet edilmediğini sorgulaması gerektiğini dile getirdi. Aynı yetkili, tansiyon düşürülmediği takdirde Washington’un Abraham Anlaşmaları’nı genişletme çabalarına zaman ayırmayacağını söyledi.
Suriye’de “kırmızı çizgiler” ve Lübnan mesajı
İsrail basınına göre Barrack, Netanyahu’ya Suriye konusunda da Trump yönetiminin “kırmızı çizgilerini” iletti. Washington’un, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’yı bölgesel istikrar açısından desteklenmesi gereken bir aktör olarak gördüğü ve İsrail’in yoğun askeri operasyonlarının Suriye’de yönetimin çökmesine yol açmasından endişe duyduğu aktarıldı. ABD’nin, İsrail ile Suriye arasında bir güvenlik anlaşmasına varılmasını istediği belirtildi.
Lübnan başlığında ise Trump’ın, İsrail’in Hizbullah’a karşı sınırlı baskıyı sürdürmesini desteklediği ancak geniş çaplı bir savaşa onay vermediği ifade edildi.
Görüşmenin ayrıntıları ve ateşkes süreci
İsrail Başbakanlık Ofisi de Barrack ve Netanyahu’nun Batı Kudüs’teki ofiste bir araya geldiğini duyurdu. Görüşmeye İsrail ve ABD’den üst düzey diplomatik ve askeri yetkililerin de katıldığı, ancak içeriğe dair ayrıntı paylaşılmadığı bildirildi.
ABD Başkanı Trump, 9 Ekim’de Mısır’da yürütülen müzakerelerde İsrail ile Hamas’ın Gazze’de ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını açıklamıştı. Anlaşma 10 Ekim’de devreye girmiş, 18 Kasım’da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından da tasdik edilmişti.
Diğer İçerikler
