Avrupa 16 Yaş Altı Kişilere Sosyal Medyayı Yasaklamaya Hazırlanıyor

Avrupa Parlamentosu (AP), sosyal medya platformlarının gençler üzerindeki etkilerine ilişkin hazırladığı yeni raporda, 16 yaş altındaki çocukların sosyal medya kullanımının yasaklanması çağrısında bulundu. Raporda, sosyal medya şirketlerinin algoritmalarının genç kullanıcıları bağımlılığa yönelttiği, zihinsel sağlık sorunlarını artırdığı ve yanlış bilgi akışına maruz bıraktığı vurgulandı.

Taslak rapor AP’nin Dijital Dönüşüm Komitesi’nden geniş destek aldı. Paralel olarak, çeşitli üye ülkelerde son aylarda yürütülen araştırmalar da genç kullanıcıların ekran süresinin arttığını, sosyal medya kaynaklı kaygı ve depresyon oranlarının yükseldiğini gösteriyor.

Raporda, teknoloji şirketlerinin çocuklar üzerindeki etkisini sınırlamaya yönelik daha önce alınan kararların yetersiz olduğu belirtiliyor. Parlamentoya göre, mevcut yaş doğrulama sistemleri kolayca aşılabiliyor ve platformlar genç kullanıcıların verilerini yeterince korumuyor.

Metinde şu ifade öne çıkıyor:
“Gençler artık dijital reklamların ve dikkat ekonomisinin hedefi değil, kurbanı hâline geliyor. Bu bağımlılık ticareti sona ermeli.”

AB Genelinde Ortak Yasak Önerisi

AP, 16 yaş altı sosyal medya yasağını ulusal inisiyatiflere bırakmak yerine tüm birlik genelinde uyumlu bir çerçeve olarak uygulanmasını öneriyor. Bu model;

• Kimlik doğrulama sistemlerinin güçlendirilmesi,
• Platformların risk değerlendirmesi yapması,
• Çocuklara önerilen içeriklerin algoritmik denetimi,
• Veri kullanımının sıkı biçimde sınırlandırılması
  gibi maddeleri içeriyor.

Bazı AB ülkelerinde (özellikle Fransa ve İrlanda’da) son dönemlerde benzer yaş sınırlarına yönelik ulusal tartışmalar da hız kazanmış durumda.

Sosyal Medya Yasağı Sorunu Çözmez İtirazı

Öneri, AP içinde geniş destek görse de bazı milletvekilleri ve sivil toplum kuruluşları yasağın, gençlerin ifade özgürlüğü ve dijital katılım hakkını sınırlandırabileceğini savunuyor.
Karşı çıkan kanatlar, yasak yerine dijital okuryazarlık, ebeveyn denetimi ve platform sorumluluğu modellerinin güçlendirilmesini öneriyor.

Avrupa Parlamentosu’nun aldığı bu pozisyon henüz yasal bağlayıcılığa sahip değil. Önerinin yürürlüğe girmesi için, Avrupa Komisyonu’nun resmî bir yasa tasarısı hazırlaması ve üye ülkelerin onay vermesi gerekiyor. Komisyonun 2026 yılının ilk yarısında sosyal medya ve çocuk güvenliği konusunda kapsamlı bir düzenleme paketi sunması bekleniyor.