Habertürk’te 19 Mayıs 2025 tarihinde yayınlanan “Bir geri adım 18 trilyon dolar” başlıklı yazısında Abdurrahman Yıldırım Moody’s’in ABD’nin kredi notunu düşürmesi ile başkan Trump’ın geçici olarak gümrük tarifelerinin indirmesinin piyasalara etkisini değerlendirdi.
Yıldırım’a göre, bu baharın ömrü kısa: “Üç aylığına rahatız, sonrasına bakarız.”
Yazıda öne çıkan vurgular:
Moody’s’in ABD’nin kredi notunu düşürmesi
Küresel piyasalar ABD'nin kredi notunun aşırı borçlanmasına yönelik gerekçelerle kırılmasının etkisinde haftaya başlıyor. En yüksek düzeydeki AAA notunun kırılmasını ABD ilk kez yaşamıyor. İki büyük reyting kuruluşu aynı şeyi daha önceki tarihlerde yapmıştı zaten.
-Ancak borç tartışmaları güncel hale geldiğinden ABD tahvil faizlerinin yüksek düzeyde kalmasına yol açıyor. Yani not kırmaya yol açan sorun zaten piyasaların da gündeminde ve bir ölçüde fiyatlanmış da denilebilir.
Haftayı yüzde 4.443 düzeyinden kapatan 10 yıllık ABD tahvil faizi son 1.5 ayda yarım puan kadar arttı. Veya oran olarak yüzde 18 değişme gösterdi.
Piyasaların ABD borcuna yönelik hassasiyeti nedeniyle etkisi görülecek. Fakat bu etkinin de düğün bayram yapmakta olan piyasalar tarafından üstesinden gelinebilir.
Gümrük tarifelerinin indirilmesi piyasa çöküşünü engelledi
2 Nisan’da çok yüksek tarife açıklamalarını 9 Nisan’da Çin hariç diğer ülkelere yüzde 10 taban vergi kalmak suretiyle üç aylığına erteleme kararı izledi. Bu erteleme piyasaları pozitif yönde etkiledi, çöküşü durdurdu.
Geçen hafta İsviçre’de yapılan ABD-Çin görüşmesinden de ticaret savaşını 90 gün süreyle durdurulması kararı çıktı. 14 Mayıs’tan itibaren ABD, Çin mallarına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 145'ten yüzde 30'a; Çin, ABD mallarına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 125'ten yüzde 10'a düşürdü. 14 Ağustos’a kadar bu oranlar üzerinden ticaret yürümeye başladı. Kalıcı tarifler 90 gün sonra belirlenecek.
Çin tarafı İsviçre görüşmesini ilk adım olarak değerlendiriyor ve kendi medyasında esen rüzgar “Dimdik durduk, kazandık” şeklinde.
ABD ise görüşmenin anlaşma gibi algılanmasını istiyor. Halbuki üzerinde anlaşılan vergiler 3 aylığına geçerli. Peki bu 90 günün sonunda yapılacak görüşmeler ve pazarlıklarda iki ülke kalıcı tarifeler için anlaşamazsa ne olacak?
Gümrüklerin artırılmasına ülkeler ve finansal piyasalar ciddi direnç gösterirken ABD yönetimi ise erteleye erteleye durumu yönetmeye veya sorunu yumuşatmaya çalışıyor.
Çin’in yüzde 30 vergiyi kabullenmesi için baskın bir nedeni yok. Dik duruşun sonucunu da gördüler, ABD ile aynı seviyedeler artık.
Ağustos’ta bir anlaşma olmazsa geçici dönem ve oranların biraz daha uzayacağı, hatta yeni yıla kalacağı tahminleri ağırlık kazanıyor. Çözüm geçici de olsa hem reel kesimde hem de finansal piyasalarda büyük rahatlama yarattı.
Geri adım çok stratejik, kaybın 17.7 milyar doları geri alındı
Tarifeleri gündeme getirerek kriz yaratan Trump piyasa sopasının daha büyük olduğunu gördü ve geri adım atmak zorunda kaldı. Bu da çözümü beraberinde getirdi. İster piyasanın sopasını görmesiyle isterse de etrafından gelen önerileri dinleyerek olsun Trump’ın stratejik geri adımı yarattığı krizi çözdü
Küresel borsalar hafta sonu itibariyle 2 Nisan düzeyinin yüzde 5.5 üzerine çıktığı gibi, rekor seviye olan 18 Şubat değerlerini neredeyse yakaladı. MSCI Tüm Dünya Borsaları Endeksi 18 Şubat’ta 887.719 değeriyle zirveyi görmüştü. Aradan geçen zamanda 8 Nisan’da 747.961 puanla dibe inen Endeks 16 Mayıs’ta itibariyle yeniden 880.625 puana ulaştı.
1.5 ayda yüzde 15.7 gerileyen dünya borsaları ardından yüzde 17.7 yükseldi. Cuma günü itibariyle endeks rekor düzeyinin sadece yüzde 0.8 altında bulunuyor.
Aynı dönemde tüm dünya borsalarının toplam piyasa değeri 18 Şubat’taki 129 trilyondan 9 Nisan’da 109.7 trilyona dolara indi. 19.3 trilyon dolarlık kayıp meydana geldi. Son 1.5 aya yaklaşan yükselişle kaybın 17.7 milyar doları geri alındı. Geriye 1.6 trilyon doları kaldı. Geri adım bu nedenle çok stratejikti.
Kaynak: Habertürk
Diğer İçerikler
