ABD Başkanı Donald Trump, 23 Temmuz 2025’te Washington'da düzenlenen “Winning the AI Race” zirvesinde, yapay zekâ teknolojilerinin geliştirilmesini hızlandırmak ve Amerika’nın bu alandaki liderliğini pekiştirmek amacıyla üç yeni başkanlık kararnamesi imzaladı. Beyaz Saray'da yapılan açıklamaya göre bu adım, hem iç piyasadaki üretimi teşvik etmeyi hem de uluslararası pazarlarda Amerikan menşeli yapay zekâ çözümlerinin etkisini artırmayı hedefliyor.
İmzalanan kararname paketinin ilk ayağı, veri merkezleri ve yarı iletken (çip) üretim tesisleri gibi stratejik altyapı yatırımlarına yönelik çevresel izin süreçlerini hızlandırıyor. Böylece yapay zekâ sistemlerinin ihtiyaç duyduğu yüksek kapasiteli donanım altyapısının inşası daha kısa sürede tamamlanabilecek. Bu karar, özellikle enerji ve su tüketimi nedeniyle çevre tartışmalarına yol açsa da, Trump yönetimi bu projelerin “ulusal güvenlik düzeyinde öncelik” taşıdığını vurguluyor.
İkinci kararname ise, Amerikan yapımı yapay zekâ teknolojilerinin yurt dışına ihracatını teşvik etmeyi ve dost ülkelerle iş birliğini artırmayı amaçlıyor. Bu kapsamda, ABD Ticaret Bakanlığı’nın belirleyeceği stratejik alanlarda yapay zekâ ürünlerinin global erişimini kolaylaştıracak finansal ve diplomatik destek mekanizmaları devreye alınacak.
En çok dikkat çeken üçüncü kararname ise, federal kurumlarda kullanılacak yapay zekâ modellerine “ideolojik tarafsızlık” şartı getirilmesini öngörüyor. Kararnameye göre, kamu hizmetlerinde kullanılacak modellerin, “herhangi bir siyasi, kültürel ya da sosyal önyargı taşımaması” temel ilke olacak. Trump bu adımı “hükümette uyanmış (woke) algoritmalara yer yok” sözleriyle savundu.
Kararları imzalarken yaptığı konuşmada Trump, “Yapay zekâda yarış başlamakla kalmadı, kızıştı. Amerika kaybedemez, biz bu yarışta birinci olacağız,” ifadelerini kullandı. Trump ayrıca, yapay zekâ yazılımlarının telif haklarına ilişkin düzenlemelerin de gözden geçirileceğini ve eyaletlerin bu alandaki kısıtlayıcı mevzuatlarının federal düzeyde dengeleneceğini söyledi.
Ancak alınan kararlar bazı çevrelerde eleştiriyle karşılandı. Çevre örgütleri, hızlandırılmış inşaat süreçlerinin doğal kaynaklar üzerinde baskı oluşturabileceği uyarısında bulundu. İnsan hakları savunucuları ise ideolojik önyargı tanımının muğlak olması nedeniyle ifade özgürlüğü açısından riskler barındırabileceğini dile getirdi.
Trump yönetimi ise eleştirilere rağmen, bu adımların Amerika’nın teknolojik bağımsızlığı ve küresel rekabet gücü açısından “gecikmiş ama kararlı bir hamle” olduğunu vurguluyor.
Diğer İçerikler
