İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze’ye yönelik başlattığı saldırılar, Avrupa siyasetinde büyük bir sarsıntıya yol açtı. Hollanda, İspanya, İngiltere, İrlanda ve Belçika’da, hükümetlerinin Gazze’deki duruma karşı sergilediği tutumdan memnun olmayan çok sayıda siyasi isim istifa etti. “Soykırım” olarak nitelendirilen olaylara sessiz kalamayan politikacılar, hükümetleriyle yaşadıkları görüş ayrılıkları nedeniyle görevlerini bıraktı.
Hollanda: Hükümet Krizde
Hollanda’da Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, yasa dışı İsrail yerleşimlerinden gelen mallara ambargo, İsrail’den silah alımlarına yasak, aşırı sağcı İsrailli bakanlara seyahat yasağı ve Filistin devletinin tanınması gibi taleplerinin koalisyon ortakları tarafından engellenmesi üzerine 22 Ağustos 2025’te istifa etti. Veldkamp, bir kabine toplantısı sonrası düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi: “Kabine olarak İsrail’e karşı zaten birtakım adımlar attık. Hollanda bu konuda utanılacak bir durumda değil. Ancak Gazze ve Batı Şeria’da yaşananlar nedeniyle, kabinede daha fazla önlem alınmaması yönünde bir baskı hissettim.”
Veldkamp’ın istifası domino etkisi yarattı ve Yeni Sosyal Sözleşme Partisi’nden (NSC) diğer bakanlar da 22 Ağustos 2025’te geçici hükümetten ayrıldı. İstifa edenler arasında NSC Genel Başkanı ve Sosyal İşler ve İstihdam Bakanı Eddy van Hijum, İçişleri ve Kraliyet İlişkileri Bakanı Judith Uitermark, Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Eppo Bruins, Halk Sağlığı, Refah ve Spor Bakanı Danielle Jansen, Dış Ticaret Devlet Bakanı Hanneke Boerma, Hukuki Koruma Devlet Bakanı Teun Struycken, Vergilendirme ve Gümrük Devlet Bakanı Tjebbe van Oostenbruggen ve Sosyal Yardımlar Devlet Bakanı Sandra Palmen-Schlangen yer aldı. Van Hijum, İsrail’in eylemlerini sert bir dille eleştirdi: “İsrail’in eylemleri uluslararası anlaşmalara tamamen aykırı. Kısacası, bu iş bitti.”
Başbakan Dick Schoof, istifalardan “derin üzüntü” duyduğunu ifade ederek, Gazze’deki durumu “dramatik” olarak nitelendirdi. İstifalar, hükümetin parlamentodaki destek sandalye sayısını 150’den 32’ye düşürerek kabineyi krize sürükledi.
Hamas, Hollandalı bakanların tutumunu öven bir açıklama yayımladı: “Filistin halkına karşı yürütülen soykırım ve açlık savaşına karşı alınan bu ilkeli duruş, insani değerleri temsil ediyor ve uluslararası hukuka bağlılığı yeniden teyit ediyor. Bu, masum sivillere yönelik saldırıları durdurma gerekliliğine dair güçlü bir mesaj veriyor.”
İngiltere: İşçi Partisi’nde Çatlak
İngiltere’de, dönemin muhalefet lideri Keir Starmer’ın İsrail-Filistin çatışmasında ateşkes çağrılarını reddetmesi, çok sayıda istifaya yol açtı. İşçi Partisi Milletvekili Imran Hussain, 8 Kasım 2024’te, Starmer’ın Gazze konusundaki açıklamaları ve ateşkes karşıtı tutumu nedeniyle Çalışanlar İçin Yeni Anlaşmadan Sorumlu Gölge Bakanlık görevinden istifa etti. Hussain, İskoç Ulusal Partisi’nin (SNP) sunduğu ateşkes önergesini destekleyen 56 İşçi Partili milletvekilinden biriydi.
Bir hafta sonra, 15 Kasım 2024’te, Jess Phillips ve Yasmin Qureshi de ateşkes önergesine oy vermek için gölge bakanlık görevlerinden ayrıldı. Ayrıca, İngiltere’nin Dublin Büyükelçiliği’nde görevli diplomat Mark Smith, Ağustos 2024’te, ülkesinin İsrail’e silah satışlarını sürdürmesini protesto ederek istifa etmişti. Smith, istifa mektubunda şu uyarıda bulundu: “İngiltere’nin savaş suçlarına ortak olma riski var.”
Yerel meclis üyeleri Shaista Aziz, Amar Latif, Amna Abdullatif ve Altaf Patel, Ekim-Kasım 2024 döneminde, eski milletvekili Lynne Jones Ekim 2023’te ve İşçi Partisi yetkilisi Lubaba Khalid Kasım 2023’te, Starmer’ın Gazze politikalarını gerekçe göstererek görevlerini bıraktı.
İspanya: Koalisyon Gerilimi
İspanya’da, koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının, Aralık 2023’te Filistin konulu parlamento oturumunda Podemos lideri Ione Belarra’nın konuşmasını engellemesi, koalisyon içinde büyük bir gerilime yol açtı. Belarra, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu “soykırım” planlamakla suçlamıştı. Onun yerine söz alan Agustin Santos, Filistin devletinin tanınması, İsrail ile silah anlaşmalarının gözden geçirilmesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin devreye girmesi çağrısında bulundu ancak “soykırım” ifadesini kullanmadı. Bu durum, Aralık 2023’te Sumar ittifakındaki beş Podemos milletvekilinin istifasına neden oldu.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İsrail’in eylemlerini “bu yüzyılın en büyük soykırımı” olarak nitelendirerek Avrupa Birliği’ni İsrail ile ortaklık anlaşmasını askıya almaya çağırdı.
İrlanda: İnsan Hakları Endişeleri
İrlanda’da insan hakları avukatı Michael Farrell, Temmuz 2025’te, Avrupa Konseyi’ne bağlı ırkçılığa ve hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu’nda (ECRI) 14 yıl sürdürdüğü görevinden, Gazze konusunda sessiz kalındığı gerekçesiyle istifa etti. Farrell, konuyu gündeme getirme çabalarının bastırıldığını belirterek şunları söyledi: “Gazze’deki korkunç saldırılar hakkında konuşamıyorsam, insan haklarını ihlal eden devletleri eleştirmeye devam edemem.”
Farrell, Temmuz 2025’te ECRI genel kurulunda sunduğu önergenin reddedildiğini de ekledi.
Belçika: Koalisyon Çöküş Riskiyle Karşı Karşıya
Belçika Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot, Ağustos 2025’te, İsrail’in Gazze’deki savaşına karşı daha sert bir tutum alınmaması durumunda koalisyonun çökebileceği uyarısında bulundu. De Standaard gazetesine konuşan Prevot, şu ifadeleri kullandı: “Hükümet, İsrail’in insan hakları ihlallerine karşı daha sert bir duruş sergilemez ya da Filistin’i tanımazsa, büyük bir kriz riski var.”
Prevot, Ağustos 2025’te Başbakan Bart De Wever ile yapacağı görüşmede bir öneri sunacağını ve sorunun çözülmemesi halinde hükümet kararlarını engelleme ihtimalini göz ardı etmeyeceğini belirtti.
Avrupa’daki istifalar, İsrail’in Gazze’deki eylemlerine karşı büyüyen hoşnutsuzluğu yansıtıyor. X platformundaki paylaşımlar, Avrupa Birliği’nin Filistin topraklarında zorla yerinden etmeye karşı çıktığını belirtirken, bazı kullanıcılar Avrupalı liderlerin insan hakları konusundaki tutarsız tutumlarını eleştirdi. Ayrıca, Reuters muhabiri Valerie Zink, Ağustos 2025’te, İsrail’in Gazze’de 245 gazeteciyi öldürmesini meşrulaştırdığı gerekçesiyle Reuters’tan istifa etti. Zink, şu açıklamayı yaptı: “Reuters’ın Gazze’de 245 gazetecinin sistematik olarak öldürülmesini meşrulaştırmadaki rolü, bu organizasyonla ilişkimi sürdürmemi imkânsız hale getirdi. Filistinli meslektaşlarıma en azından bunu borçluyum.”
İstifalar, Avrupa’nın İsrail-Filistin çatışmasındaki rolü üzerine tartışmaları alevlendirdi. Daha sert yaptırımlar ve Filistin devletinin tanınması çağrıları artarken, birçok ülkede koalisyon hükümetleri ciddi zorluklarla karşı karşıya.
Diğer İçerikler
