Kuruluş amacı, silahlanma, silahsızlanma ve uluslararası güvenlik konularında veri toplamak, analiz yapmak ve politika önerileri sunmaktır.
SIPRI her yıl, küresel askeri harcamalar ve silahlanma trendlerini inceleyen kapsamlı bir rapor yayınlar. Bu raporlar, dünya genelinde devletlerin savunmaya ne ölçüde kaynak ayırdığını gösteren en saygın ve güvenilir kaynaklardan biri kabul edilir.
SIPRI'nin 2025 yılı raporu, 22 Nisan 2025 tarihinde yayımlandı. Bu rapora göre, 2024 yılı içerisinde dünya genelinde savunma harcamaları %9,4 artış göstererek 2,72 trilyon dolara ulaştı. Bu oran, Soğuk Savaş sonrası dönemin en yüksek yıllık artışı oldu.
Bölgesel bazda incelendiğinde, ABD toplam askeri harcamalarda liderliğini sürdürürken, Avrupa ülkeleri de savunma bütçelerinde dikkate değer artışlar kaydetti. Almanya, savunma bütçesini %28 artırarak 88,5 milyar dolara çıkararak küresel sıralamada dördüncü sıraya yerleşti. Türkiye ise savunma bütçesini %12 artırarak orta sıralarda konumlandı. Avrupa genelinde savunma harcamalarında kaydedilen artış, bölgedeki güvenlik önceliklerinin değiştiğine işaret ediyor.
SIPRI verilerine göre NATO üyeleri, 2024 yılında küresel savunma harcamalarının %55’ini gerçekleştirdi. NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), 1949'da Avrupa'nın II. Dünya Savaşı sonrası güvenliğini sağlamak, Sovyetler Birliği'nin yayılmasını engellemek ve kolektif savunmayı organize etmek amacıyla kurulmuştu. Bugün hâlâ Avrupa'nın güvenlik mimarisinin temel taşı olmayı sürdürüyor.
Ancak artan savunma harcamalarına rağmen, Avrupa ve diğer bölgelerin bağımsız savunma kapasitesi oluşturabilmesi için daha uzun vadeli ve entegre yatırımlara ihtiyaç olduğu düşünülüyor. Bruegel düşünce kuruluşu analistlerine göre, savunma sanayisini gerçekten dönüştürebilmek ve teknolojik üstünlük sağlayabilmek için, bugünkü harcama artışlarının ötesine geçilmesi, koordineli ve sürdürülebilir sanayi yatırımlarına yönelinmesi gerekiyor.
Sonuç olarak, dünya genelindeki rekor düzeydeki askeri harcamalar, savaş riskinin büyüdüğüne işaret ederken; yalnızca harcama miktarının değil, bu kaynakların uzun vadeli stratejik kapasite oluşturacak şekilde kullanılıp kullanılmadığının belirleyici olacağı bir döneme giriliyor.
Kaynaklar:
Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), “Unprecedented rise in global military expenditure in 2024,” 22 Nisan 2025.
Reuters. (27 Nisan 2025). "World military spending hits $2.7 trillion record in 2024."
Bruegel Policy Brief, 2025.
Diğer İçerikler
