Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Amerikan dış politika dergisi Foreign Affairs’te yayımlanan “Batı’nın Son Şansı: Çok Geç Olmadan Yeni Bir Küresel Düzen Nasıl İnşa Edilir” başlıklı makalesinde, Türkiye’nin küresel kırılma döneminde kritik bir konumda olduğuna dikkat çekti.
Stubb, son dönemde yaşanan küresel çalkantılar — Rusya-Ukrayna savaşı ile Orta Doğu ve Afrika’daki çatışmalar — nedeniyle uluslararası sistemin eski dengesini yitirdiğini belirtti ve Batılı ülkelerin diyalog ile tutarlılık temelinde yeni bir düzen kurmaya odaklanması gerektiğini vurguladı.
Bu yeni küresel düzende, geleneksel büyük güçler olan ABD ve Çin’in rekabetinin tek belirleyici olmayacağını savunan Stubb, orta gelirli ve jeopolitik bakımdan yükselen ülkelerin — aralarında Türkiye’nin de bulunduğu — küresel dengeleri yeniden şekillendirebileceğini dile getirdi. “Brezilya, Hindistan, Meksika, Nijerya, Suudi Arabistan, Güney Afrika ve Türkiye gibi orta güç ülkeleri oyunun kurallarını değiştiren konuma geldi.” ifadesini kullandı.
Stubb’a göre bu ülkeler hem ekonomik araçlara hem de jeopolitik ağırlığa sahip; bu da onları isterse küresel düzeni istikrara götürecek, isterse daha büyük çalkantılara sürükleyecek güçlü aktörler hâline getiriyor.
Cumhurbaşkanı ayrıca dünyada “çok taraflılık” yerine “çok kutupluluk” eğiliminin arttığını ve bu bağlamda Batı’nın monolog yerine diyaloğu, çifte standart yerine tutarlılığı, tahakküm yerine işbirliğini seçmesinin kaçınılmaz olduğunu kaydetti. Aksi takdirde küresel çapta daha kapsamlı çatışmaların kapıda olduğunu savundu.
Stubb, yeni dünya düzeninin yönünü belirleyecek gücün yalnızca Batı ya da Doğu değil; coğrafi olarak “Küresel Güney”de yer alan ve sayıları 125’e yakın olan orta gelirli ya da gelişmekte olan ülkeler olacağını sözlerine ekledi. Türkiye, bu küresel dönüşümde anahtar bir rol oynayabilir.
Diğer İçerikler
