Mısır-Türkiye ilişkilerinin gelişmesi kapsamında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 9 Ağustos 2025'te Kahire'yi ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Abdülfettah El-Sisi ve Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdülati'nin yanı sıra bir dizi Mısırlı yetkiliyle görüştü. Bu ziyaret, diplomatik ilişkilerin tesisinin 100. yıldönümünde iki bölgesel güç arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin ardından yaşanan hızlı gelişme ve yakınlaşmayı yansıtmaktadır.
Hakan Fidan Mısırlı mevkidaşı ile düzenlenen basın toplantısında bu yakınlaşmayı, “Esasen Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Sayın Sisi'nin liderliğinde Türkiye-Mısır ilişkileri son 3-4 yıldır yakın tarihinde hiç olmadığı kadar çok ileri noktalara gitmiştir. Sadece ikili ilişkilerde, savunma sanayiinden teknolojiye, teknolojiden ticarete kadar bir ilerleme alanı sağlamakla kalmamış, aynı zamanda bölgesel sorunlara yönelik görüşlerimizi, stratejilerimizi yakınlaştırmış ve bu sorunlara ilişkin beraber çözüm bulmada ortak hareket etme imkânı sağlamıştır. Liderlerimize de huzurlarınızda tekrar teşekkür ediyoruz.” sözleriyle ifade etmiştir.
Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ziyaretine Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi tarafından kabul edilerek başladı. Gerçekleşen uzun görüşmede Sisi, bölgeye ilişkin vizyonunu aktardı.
Bakan Fidan, “Yüz yıllık diplomatik mirasımızı ortak akıl ve karşılıklı saygı temelinde daha da ilerletmeye kararlıyız. İlişkilerimizin kurumsal yapısını ilerletmek için yoğun bir çaba içerisindeyiz açıklaması ile ilişkilerin kurumsal temelde ilerletilmesi yönündeki kararlılığını belirtmiştir. Bu kararlılığın bir parçası olarak Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi mekanizmasının ilk toplantısı, 2024 yılında Ankara'da yapılmıştı. Son ziyarette bu mekanizmanın takibi için kurduğumuz Ortak Planlama Grubu’na yönelik hazırlıkları gözden geçirildi.
Her zamanki gibi, ziyaretin iki ana ekseni vardı. İlki, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin değerlendirilmesiydi ve 2024 yılında gerçekleşen 8,8 milyar dolarlık ticaret hacminin 15 milyar dolara çıkarılması hedefleniyordu. Görüşmelerde, Türk firmalarının Mısır'daki yatırımlarıyla istihdama ve üretime sağladığı somut katkılar değerlendirilirken savunma sanayii, ulaştırma ve enerji güvenliği gibi alanlarda ortak çalışma imkanları masaya yatırıldı.
İkinci eksen ise bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve Gazze’de İsrail işgalinin sonlandırılmasıydı. Gazzelilerin korunması, insani yardımların engelsiz biçimde ulaştırılması ve kalıcı ateşkesin sağlanması için atılabilecek adımlar gündemdeydi. Bakan Fidan, Mısır'ın, Katar ve Amerika'yla birlikte yürüttüğü arabuluculuk çabalarını Türkiye’nin takdirle karşıladığını belirtti.
İki taraf heyetlerinin görüşmelerinin Türkiye’nin Akdeniz kıyılarının hemen karşısına düşen El-Alameyn’de gerçekleştirilmesinin sembolik önemi vardı. Bu iki ülkenin Doğu Akdeniz'de gelişmekte olan işbirliğine işaret ediyordu. Türkiye ve Mısır'ın son yıllarda geliştirdiği stratejik ilişki çerçevesinde, bölgeye yönelik, Afrika'ya yönelik ortak konularda da beraber çalışma ve görüşler geliştirme çabalarına vurgu yapıldı. Görüşmelerde, Libya, Sudan, Somali, Suriye ve Lübnan dosyaları etraflıca görüşüldü. İki ülke politikalarının uyumlu hale getirilmesi üzerinde çalışıldı. İsrail'in yayılmacı politikalarına karşı gerek bölgede gerekse uluslararası toplum nezdinde neler yapılabileceği konuları ele alındı.
Çalışılan bu konular, Türkiye Dışişleri Bakanı ve Mısır Dışişleri Bakanlarının ortak basın toplantısında dile getirildi. Ayrıca Mısır Dışişleri Bakanı Abdülati konuşmasında, "İki ülke arasında yüksek düzeyde stratejik yakınlaşmaya ulaştık." sözleriyle iki bölgesel güç arasındaki üst düzey koordinasyonun yükselen düzeyine işaret etti. Ayrıca Türkiye'ye, UNESCO Genel Direktörlüğü görevine aday olan Mısırlı Dr. Halid El Enani'ye verdiği destek için teşekkür etti.
Bakan Fidan, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebul Geyt ile biraraya geldi.
İlişkilerin normalleşme hasadı başladı
İki ülke arasındaki askeri işbirliğinin artışı ilişkilerin gelişme düzeyini ölçmek bakımından anlamlıdır.
Türkiye ile Mısır arasındaki askeri işbirliği, 2023 sonrası diplomatik ilişkilerin normalleşmesiyle önemli bir ivme kazandı. Türkiye’nin 5. nesil uçağı KAAN’a Mısır, proje üretici ortağı olarak resmen katıldı. İki ülke SİHA ve mühimmat üretimi gibi alanlarda da işbirliği yapma girişimlerini sürdürüyor. Mart ayında da Türk HAVELSAN şirketi ile Mısır Kadir firması arasında, Türk firmasının teknik ve lisans desteğiyle bu yıl insansız kara araçları üretimine başlanmasına dair anlaşma yapıldı.
Askeri işbirliği tatbikatlarla yükselmeye devam ediyor. 2024 yılında gerçekleştirilen, 45 ülkenin iştirak ettiği Efes-2024 tatbikatına Mısır askeri personel ve unsurlarıyla katıldı. 2025 Nisan ayında iki ülkenin özel kuvvet timleri ortak tatbikat gerçekleştirdiler. Son olarak Konya’da 23 Haziran – 4 Temmuz 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilen Anadolu Kartalı tatbikatına Mısır ilk kez fiilî statüde katıldı.
İki ülke arasında stratejik savunma işbirliği, ortak askeri yatırımlar, teknoloji paylaşımı ve ortak tatbikatlarla ivme kazanarak devam ederken, iki ülkenin Doğu Akdeniz, genel olarak Afrika ve özelde Libya, Sudan ve Somali politikalarında da rekabetten ortak hareket etmeye doğru yol alan bir uyum süreci gözleniyor.
Öte yandan, Mısır’ın Yunanistan'ın 17 Nisan'da ilan ettiği "Yunan Deniz Mekânsal Planlama Haritası"na 8 Temmuz'da itiraz ederek söz konusu haritada yer alan bazı deniz alanlarının Mısır’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi (MEB) ve kıta sahanlığıyla örtüştüğünü vurgulaması ve bu sınırların “kabul edilemez” olduğunu belirtmesi bir dönüm noktası oldu. Mısır’ın bu bölgeye yönelik itirazı, Libya’nın Türkiye ile 2019’da imzaladığı deniz yetki mutabakatına örtülü bir destek olarak yorumlanıyor.
Sonuç olarak; son yıllarda Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleşmeden stratejik işbirliği düzeyine evrilmesinin sonuçları devşirilmeye başlanmıştır.
Hisham Hussein
11.08. 2025
Diğer İçerikler
