Trump ABD Ekonomisini Nasıl Yıkıma Sürüklüyor?

Missouri-Kansas City Üniversitesi'nde Ekonomi Profesörü ve Bard College'daki Levy Ekonomi Enstitüsü'nde araştırmacı olan Amerikalı ekonomist Michael Hudson, CounterPunch’ta yayımlanan “Trump’ın ABD Ekonomisini Yıkımı” başlıklı makalesinde, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2025’teki politikalarının ABD ekonomisini tarım, sanayi, enflasyon ve küresel ticaret açısından çökerttiğini iddia ediyor.

Hudson söz konusu iddialarını bazı temel tespitlere dayandırıyor.

Tarımda Kriz: Trump'ın göçmenlik politikaları, büyük ölçüde göçmen emeğine dayanan inşaat sektöründe maliyetleri artırdı. Benzer şekilde, tarım sektörü de çöküşte. Kaliforniya ve diğer eyaletlerde tarım sektörünün hasat döneminde göçmen işçilere dayanıyor olması nedeniyle bu sektörde de iş gücü eksikliği yaşanıyor ve bu iş gücü boşluğunu kimin dolduracağı belirsizliğini koruyor. Bu durum, üretim maliyetlerini yükselterek ABD'nin ekonomik rekabet gücünü zayıflatıyor.

Öte yandan Trump’ın Çin ve Rusya’ya karşı Soğuk Savaş tarzı ticaret silahlandırması, soya fasulyesi ihracatını sıfırladı; Çin, Brezilya’ya yöneldi (%34 tarife ile). ABD çiftçileri zarar ediyor, arazi fiyatları düşüyor, borç iflasları artıyor, tarım arazileri zengin fonların eline geçiyor.

Yükselen Sanayi Maliyetleri: Trump, Avrupa ve diğer ticaret ortaklarından yabancı yatırım talep ederken, uyguladığı politikalar ABD pazarını yatırımcılar için daha az çekici hale getirdi. Çelik ve alüminyum tarifeleri (%15 + %50 AB ithalatına ek vergi), John Deere gibi şirketlerde 2.000 iş kaybına ve maliyet artışına yol açtı. Çiftçi gelirlerindeki düşüş, ekipman talebini azalttı; ithal bileşen maliyetleri yükseldi. Trump'ın Çin'e yönelik gümrük vergileri ve ticaret savaşları (genel olarak bilinen politikaları dikkate alırsak) Çinli üreticilerin ABD pazarına erişimini zorlaştırarak küresel tedarik zincirlerini etkiledi. Bu, hem ABD'de ithal malların fiyatlarını artırdı hem de Çin gibi ülkelerin alternatif pazarlar aramasına neden oldu.

Küresel Isınma ve Enerji Politikası: Trump, Paris Anlaşması’ndan çekildi, rüzgar/güneş enerjisi sübvansiyonlarını iptal etti, petrol lobisini destekledi. Su kıtlığı, seller ve aşırı hava olayları tarımı vuruyor; elektrik talebi (yapay zeka/kuantum hesaplama) fiyatları artırıyor.

Ticaretin Silah Olarak Kullanımı: Çin’e bilgisayar çipi ihracatında “öldürme anahtarı” tehditleri, Nvidia gibi firmaların Ar-Ge’sini baltalıyor. Avrupa, Japonya ve Kore’ye karşı tarifeler, misillemelere yol açıyor. BRICS, kendi para birimleriyle ticareti artırıyor, altın fiyatları 3.500 USD/ons’u aştı, dolar zayıflıyor.

Enflasyon Artışı: Alüminyum/çelik tarifeleri sanayi ürün fiyatlarını, göçmen deportasyonları inşaat/tarım maliyetlerini artırıyor. Yabancı yatırım azalıyor; ABD pazarı cazibesini kaybediyor.

Para Politikası: Enflasyonist politikalar, uzun vadeli faizleri (mortgage, tahvil) yükseltiyor, borç yenileme riskli hale geliyor. ABD'de tüketim mallarının büyük bir kısmı, nüfusun %10'unu oluşturan ultra-zenginler tarafından satın alınıyor; bu kesim, toplam tüketimin %50'sini gerçekleştiriyor. İthal malların fiyatlarının artması, bu grup için bir sorun teşkil etmiyor; Çin'den gelen lüks tüketim malları (örneğin elektronik veya moda ürünleri) bu bağlamda zengin kesimin talebini karşılamaya devam ediyor, ancak artan fiyatlar orta ve alt gelir gruplarını olumsuz etkiliyor.

Sonuç olarak; Trump’ın tarifeleri, göçmen politikaları ve deregülasyonu, ABD’yi izole ederek tarım ve sanayiyi çökertiyor, zenginleri korurken çoğunluğu yoksullaştırıyor. Çin ve BRICS güçleniyor, doların hegemonyası eriyor. Hudson, bu politikaların diğer ülkelere ders olduğunu vurguluyor.

Yazar, Trump'ın politikalarını enflasyonist ve ekonomi için zararlı olarak değerlendiriyor, diğer ülkelerin benzer hatalardan kaçınmasını tavsiye ediyor.