ABD’deki En Etkili İki Siyonist Lobi ADL ve AIPAC’ın Etkisi Kırılıyor

ABD Kongresi’nde Demokrat Parti üyeleri, önde gelen pro-İsrail lobi grubu Amerikan İsrail Kamu İşleri Komitesi (AIPAC) ile ilişkilerinde önemli bir değişim yaşıyor. Gazze çatışması sonrası kamuoyunda İsrail’e desteğin azalması ve siyasi dinamiklerin değişmesi, kongrede İsrail politikalarına yönelik genel bir yeniden konumlanmayı beraberinde getiriyor.

New York Temsilcisi ve Azınlık Lideri Hakeem Jeffries, tarihsel olarak AIPAC ile yakın ilişkisi olmasına rağmen, geçtiğimiz ay merkez-sol lobi grubu J Street’in resmi desteğini kabul etti. J Street, iki devletli çözümü savunan bir grup olarak biliniyor. Bu adım, Jeffries’in AIPAC ile geçmiş bağlarını sembolik olarak kırıyor; radyo sunucularından biri, geçmişte Jeffries’i “AIPAC Shakur” olarak alay etmişti.

AIPAC desteğine olan talebin azalması da dikkat çekici. Geçmişte AIPAC bağışlarını kabul eden bazı Demokratlar, artık bunları reddediyor. Bunlar arasında Kentucky Temsilcisi Morgan McGarvey, Kuzey Carolina Temsilcileri Deborah K. Ross ve Valerie P. Foushee bulunuyor. Ayrıca, AIPAC’ın yeni kongre üyeleri için düzenlediği yıllık İsrail gezisine katılım dramatik şekilde düştü: 2023’te 34 yeni Demokrat’tan 24’ü katılırken, bu yıl 33 üyeden yalnızca 11’i katıldı. Jeffries ve diğerleri bu geziden çekildi.

Yasama faaliyetleri de lobinin etkisinin sınırlandığını gösteriyor. Senato Demokratlarının çoğunluğu (27 senatör), Temmuz ayında İsrail’e saldırı tüfeği satışını engellemek için oy kullandı; bu, AIPAC’ın karşı çıktığı bir adım. Diğer silah satışlarını kısıtlayan önlemler de Demokrat desteği gördü. Örneğin Michigan Senatörü Elissa Slotkin, benzer bir oylamada destek vereceğini belirtirken, Delaware Senatörü Chris Coons ise İsrail’in yönü değişmezse benzer adımları değerlendireceğini açıkladı.

AIPAC ise seçimlerde büyük harcamalar yapıyor ve geçen yıl, İsrail’e koşulsuz yardım karşıtı Demokratları yenmek için 23 milyon dolardan fazla para harcadı. Oregon’da Maxine E. Dexter’ı desteklemek için 1 milyon dolar yatırıldı. Ancak kamuoyu değişiyor; Demokrat seçmenler Filistinlilere daha fazla sempati duyuyor ve AIPAC, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya bağlı kalarak Gazze’deki eylemleri “adil ve ahlaki” bir savaş olarak savunuyor. AIPAC sözcüsü Marshall Wittmann, çoğu Demokrat’ın pro-İsrail tutumlarını hâlâ “iyi politika ve iyi siyaset” olarak gördüğünü iddia ediyor ve Meclis’te İsrail’e savunma yardımını kesmeyi reddeden oylamayı örnek gösteriyor (422’ye karşı 6).

Analistler, Amerikan kamuoyunda Gazze çatışması sonrası İsrail’e desteğin adeta “deprem niteliğinde” tersine döndüğünü belirtiyor. New York Times ve Siena Üniversitesi’nin ortak anketi, desteğin çöküşünü gözler önüne seriyor. J Street Başkanı Jeremy Ben-Ami, AIPAC’ın Gazze olayları sırasında İsrail hükümetine koşulsuz destek vererek “duvara tosladığını” söylüyor.

Öne çıkan örnekler arasında, Jeffries’in J Street desteğinin grup için bir “zafer” olarak görülmesi; uzun süreli AIPAC İsrail gezisi lideri Temsilci Steny H. Hoyer’ın, Ağustos ayında İsrail’i savunarak, “Dünya görüşünün aksine, İsrail sivillere minimum zarar vermek için elinden geleni yapıyor” demesi yer alıyor. Cumhuriyetçi Temsilci Marjorie Taylor Greene de AIPAC’ın baskısını eleştirerek, “Seni kendi taraflarına çekmek istiyorlar” ifadelerini kullanıyor; bu da lobi grubunun bazı Cumhuriyetçiler arasında bile sorgulandığını gösteriyor.

Bu gelişmeler, hem ADL ile FBI arasındaki işbirliğinin sonlanması hem de Demokratların AIPAC’tan uzaklaşmasıyla birleşince, ABD’deki Siyonist lobilerin Kongre üzerindeki etkisinin zayıfladığını ortaya koyuyor. Washington’da uzun yıllardır süregelen “İsrail yanlısı lobi” hakimiyeti, son dönemde ciddi bir yeniden dengeleme sürecine girmiş görünüyor.