Fransa, sömürge döneminde yağmalanan ve aralarında Fransız birlikleri tarafından başı kesilen bir Madagaskar kralına ait olduğuna inanılan bir kafatasının da bulunduğu, Paris müzesinde 128 yıldır saklanan üç insan kafatasını Madagaskar'a iade etti.
Kafatası, Kral Toera'ya ait olduğu sanılan ve Sakalava etnik grubuna mensup diğer iki kişiye ait olan kafatasları, Salı günü Fransa Kültür Bakanlığı'nda düzenlenen bir törenle resmen teslim edildi.
Fransız birlikleri, 1897'de yerel halkın katledilmesi sırasında Kral Toera'nın kafasını kesti ve kafatası daha sonra bir ganimet olarak Fransa'ya götürülerek Paris'teki ulusal tarih müzesinde Hint Okyanusu adasından yüzlerce diğer kalıntının yanına yerleştirildi.
Fransa Kültür Bakanı Rachida Dati etkinlikte, "Bu kafatasları, insan onurunu açıkça ihlal eden ve sömürgeci şiddet bağlamında ulusal koleksiyonlara girdi" dedi.
Fransız bakanın Madagaskarlı mevkidaşı Volamiranty Donna Mara, devri överek, kafataslarının alınmasının "yüz yıldan uzun süredir, 128 yıldır, adamızın kalbinde açık bir yara olduğunu" söyledi.
Mara "Bunlar koleksiyon parçası değil; onlar şimdimizi geçmişimize bağlayan görünmez ve silinmez bağdır" diye vurguladı.
Dati, ortak bir bilim komitesinin kafataslarının Sakalava halkına ait olduğunu doğruladığını, ancak birinin Kral Toera'ya ait olduğunu yalnızca "varsayabileceğini" söyledi.
Etkinlik, Fransa'nın 2023'te bu tür eserlerin iadesini kolaylaştıran bir yasayı kabul etmesinden bu yana insan kalıntılarının ilk iadesi oldu. Paris'teki Musée de l'Homme'daki 30.000 örneğin üçte birinin dünyanın dört bir yanından kafatasları ve iskeletler olması nedeniyle, Avustralya ve Arjantin dahil olmak üzere ülkeler, atalarına ait kalıntıların iadesi için kendi iade taleplerini sundular.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Nisan ayında Madagaskar'ın başkenti Antananarivo'ya yaptığı ziyarette, Fransa'nın Madagaskar'daki "kanlı ve trajik" sömürgeciliği için "af" dilemekten bahsetti. Madagaskar, 60 yılı aşkın sömürge yönetiminin ardından 1960'ta bağımsızlığını ilan etmişti.
Kafatasları Pazar günü Hint Okyanusu adasına geri dönerek gömülecek.
Bakan Mara, Madagaskar hükümetinin, Fransa'nın Hint Okyanusu adasını sömürgeleştirdiği dönemde, Kral Toera'nın Ağustos 1897'nin sonlarında idam edilmesinin yıldönümüne denk gelen bir törenle naaşını onurlandırmayı planladığını söyledi.
Arkasındaki Tarih
Ağustos 1897'de, Fransa'nın batı Madagaskar'ı sömürgeleştirme sürecinde, birlikler Ambiky köyüne saldırdı ve yüzlerce kişiyi öldürdü. Bazı anlatılar, Ambiky Katliamı olarak bilinen olayda 5.000'e kadar insanın öldürüldüğünü öne sürüyor.
Bu sömürgeci şiddet sırasında, Menabe'nin Sakalava kralı Kral Toera öldürüldü ve onun başı ile iki savaşçısının başı, sömürgeci ganimetler olarak Paris'e götürüldü ve Musée National d’Histoire Naturelle'in, özellikle de Musée de l’Homme'un koleksiyonlarına yerleştirildi.
Malgaş inancına göre, atalara ait kalıntılar ruhani devamlılık için hayati öneme sahiptir; eğer bir vücut eksikse, ruh huzur bulamaz veya soyundan gelenleri koruyamaz.
Bu kafataslarının yokluğu, özellikle Menabe'nin Sakalava topluluğu için Madagaskar'ın hafızasında "açık bir yara" olarak tanımlandı.
Kral Toera, Menabe'nin son hükümdarı olarak, sömürgeci baskıya karşı direncin güçlü bir sembolü haline geldi.
Diğer İçerikler
