Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Nil Nehri’nin önemli kollarından Mavi Nil üzerindeki devasa hidroelektrik projesi olan Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın (GERD) inşaatının tamamlandığını duyurdu. Abiy, barajın resmi açılışının Eylül 2025’te yapılacağını belirtti.
Toplam 4 milyar dolara mal olan ve Afrika’nın en büyük hidroelektrik santrali unvanını taşıyan baraj, yaklaşık 1.800 metre uzunluğunda ve 175 metre yüksekliğinde. 74 milyar metreküp su kapasitesine sahip olan baraj, tam kapasiteye ulaştığında 6.000 megawatt'tan fazla elektrik üreterek Etiyopya’nın mevcut enerji üretimini ikiye katlayacak ve ülkeyi enerji ihracatçısı konumuna getirecek.
Ancak proje, başta Mısır ve Sudan olmak üzere aşağı havza ülkelerinde ciddi endişelere neden oldu. Nil sularının %97’sine bağımlı olan Mısır, barajı "varoluşsal bir tehdit" olarak görüyor. Sudan da su akışı ve baraj güvenliği konularında çekincelerini dile getiriyor. İki ülke de Etiyopya’nın “tek taraflı adımlarını” eleştiriyor.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ve Sudanlı lider Abdülfettah el-Burhan, geçtiğimiz günlerde yaptıkları görüşmede, “Mavi Nil Havzası'nda herhangi bir tek taraflı adımı reddettiklerini” ve “bölgenin su güvenliğini koruma” taahhütlerini yinelediler.
Buna karşılık Başbakan Abiy Ahmed, meclis konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Komşularımıza, özellikle aşağı havza ülkelerine net mesajımız şudur: Bu baraj bir tehdit değil, paylaşılan bir fırsattır. Yalnızca Etiyopya’nın değil, tüm bölgenin kalkınmasını hedefliyoruz. Ortak enerji, ortak su, ortak refah istiyoruz.”
Etiyopya, barajın sadece kendi halkının elektriğe erişimini artırmakla kalmayacağını, aynı zamanda milyonlarca kişiyi yoksulluktan kurtaracak büyük bir kalkınma adımı olduğunu savunuyor. Dünya Bankası verilerine göre, Etiyopya’da hâlâ nüfusun yarısı elektrik erişiminden yoksun.
Barajın uluslararası boyutunda ise Etiyopya, Uganda gibi yukarı havza ülkelerinden diplomatik destek alıyor. Bu ülkeler, 2024 yılında yürürlüğe giren ve Nil sularının adil kullanımını hedefleyen ‘Nile Basin Initiative’ (Nil Havzası Girişimi) anlaşmasını imzalarken, Mısır ve Sudan bu metni onaylamayı reddetmişti.
GERD’in su paylaşımı üzerindeki siyasi gerilimi sürdürmesine rağmen, Abiy Ahmed, barajın açılışına kadar yapıcı diyaloga açık olduklarını belirtti. Açıklamasında, “Bu proje ne Mısır’ın ne de Sudan’ın aleyhinedir. Geleceği birlikte inşa etmeliyiz.” mesajını verdi.
Diğer İçerikler
