SDE DEĞERLENDİRME/ Azerbaycan-Ermenistan Çatışması
Ermenistan’ın, Azerbaycan sınırında sivil yerleşim yerlerine ateş açması üzerine çatışmalar yeniden başladı. Ermenistan; Suriye ve Lübnan’dan da getirdiği milislerle bir süreden beri hazırlık yaptığı biliniyordu. Azerbaycan tarafından yapılan açıklamada; Terter'in Gapanlı, Ağdam'ın Çıraklı ve Orta Garvand, Fuzuli'nin Alhanlı ve Şükürbeyli, Cebrayıl'ın Çocuk Mercanlı köylerine Ermenistan ordusunun yoğun bombardımanı sonucu sivillerden ölü ve yaralıların olduğu bildirildi. Planlı bir şekilde yapılan saldırılar sonucu bu bölgelerde sivil altyapının da ciddi biçimde hasar gördüğü anlaşılıyor.
Asıl ilginç olan nüfusu giderek azalan ve halkı ekonomik güçlükler bulunan Ermenistan’ın hala kendisinden çok güçlü devletlere saldırıda bulunma cesaretini nereden aldığıdır. Bu konuda Libya ve Doğu Akdeniz’de istediğini elde edemeyen Fransa’nın çalışmaları biliniyor. Rusya, zaten Soğuk Savaş Dönemi sonrası Ermenilerin arkasındaki güç. Ermenistan-Türkiye sınırı dahi Rus askerlerinin kontrolü altında ve Ruslar tarafından korunuyor. Diğer bir husus ise 2013 yılından itibaren BAE ve Ermenistan arasında artan ekonomik ve ticari ilişkiler. BAE, tıpkı Libya ve Akdeniz’de olduğu gibi burada da Türkiye’ye karşı faaliyetlerin peşinde. BAE denilince de akla arkasındaki ABD geliyor. Ayrı savunma ittifakı içindeki ABD bu konuda aynı ittifak içinde. İran’ın bu konudaki tutumu ise merak konusu. Bilindiği üzere Azerbaycan’da yaşayanlarla İran’ın büyük çoğunluğu akraba. Ancak her nedense İran Ermenistan’ın Azerbaycan’a ait Dağlık Karabağ bölgesini işgal etmesi karşısında Ermenistan tarafında yer alıyor. İran’ın bunu artık ne kendi vatandaşlarına ne de Azerbaycan’a izah edecek durumu kalmadı. Türkiye ve Azerbaycan’ın şimdiye kadar İran aleyhine hiçbir faaliyetinin olmadığı biliniyor. Bu açıdan samimi bir İran’ın, saldırılar karşısında Azerbaycan’ın yanında olmasından daha doğal bir şey olmamalıdır. Ancak bu konuda İran’ın bugüne kadar ki tutumu bilindiğinden bundan sonra da fazla bir şey yapmayacağı görülecektir. İran’ın Azerbaycan aleyhine Ermenistan’a desteğinin devam etmesi ise öyle görülüyor ki ileride kendisi için sorunlar yaratacaktır.
Sonuç olarak zor durumdaki Ermenistan’ın, geçici olarak aldatıcı ülke desteklerine güvenerek saldırgan tutumu, özellikle de sivilleri ve sivil altyapıyı esas alan saldırıları, kendisini geçmişte olduğu gibi gelecekte de büyük problemler içinde bırakacaktır. Ermenilerin işgal ettiği bölgelerde yapmış olduğu katliamlar bellidir. Türkiye, Azerbaycan’a olan desteğini açık bir şekilde ifade etmiştir ve bölgede yayılmacı hiçbir saldırı karşılıksız kalmayacaktır. Tovuz bölgesine yapılan saldırı ile de birlikte değerlendirildiğinde buraya yapılan saldırı, bir anlamda Türkiye’nin kuşatılmasına yönelik olarak değerlendirilmelidir. Türkiye derhal bu saldırıyı kınamıştır. Azerbaycan Ordusu ise misillemede bulunmuş ve en sert şekilde karşılık vermektedir.
